YORUM
Anayasanın yorumu, anayasa metninin daha doğrusu bir anayasadaki
madde veya fıkra ve hatta bir cümle metninin anlamının belirlenmesi
faliyetidir.
Otantik Yorum: Ayni hukuki metnin birden fazla değişik yorumlanması
durumunda geçerli ve bağlayıcı olan yoruma denir. Otantik yorum
hukuken kendisine itiraz edilemeyen ve pozitif hukukun kendisine
hukukş sonuçlar bağladığı yorumdur.

  • Önündeki davayla ilgili yorum yapma yetkisi Anayasa Mahkemesine
    aittir.
  • Denetime tabi olmayan parlamneto kararları konusunda otantik yorum
    yapma yetkisi TBMM’ye aittir.
    Yorum Yöntemleri
    1- Lafzi Yorum: Bir anayasa maddesinin anlamı bu maddenin metninde
    kullanılan kelimelere bu kelimelerin cümle içindeki yerlerine söz dizimine
    ve noktalama işaretlerine bakılarak tespit edilir. Bu yorum metodunda dil
    bilgisi kuralları ve kelimelerin sözlük anlamı önemlidir.
    2- Tarihsel Yorum: Anayasa maddesinin metni yorumlanırken anayasa
    koyucunun bu maddeyi koyarken izlediği amaç yani anayasa koyucunun
    niyetleri araştırılır.
    3- Sistematik Yorum: Anayasa maddesinin anlamı maddenin içinde
    bulunduğu bağlama diğer maddeler karşısındaki durumuna anayasanın
    sistematiği planı içindeki konumuna bakılarak tespit edildiği yorum
    türüdür. Bu yorum yöntemi tek tek hukuk kurallarının
    anlamlandırılmasından ziyade tüm hukuk kurallarının tutarlı bir bütün
    oluşturacak şekilde yarumlanmasını önerir.
    4- Teolojik Yorum: Anayasanın metni ve hazırlık malzemesi onun
    yorumlanmasına ışık tutar. Onların yanında anayasa maddesinin amacına
    ve özellikle zamanın ihtiyaçlarına cevap vermek zorundadır. Bunun için
    de anayasanın amacını dikkate almak gerekir.
    Yorumda Kullanılan Çeşitli Mantık Kuralları
    Kıyas: Anayasada belirli bir şey hakkında hüküm var ama bu şeyin dışında
    kalan diğer bir şey hakkında hüküm yoksa hakkında hüküm bulunan şey
    iile hakkında hüküm bulunmayan şey birbiriyle kıyaslanır.
    Aksiyle Kanıt: Kuralda belirli bir şey hakkında bağlanan hükmün tersinin,
    kuralda hükme bağlanmayan şeyin tersine uygulanması demektir.
    Evveliyet: Çoğun içinde azında bulacağı veya bütün için doğru olan şeyin
    parçalar içinde de doğru olacağı daha önemli bir durum için kabul edilen
    bir hükmün daha az önemli bir durum için de uygulanması fikri yatar.
    Çeşitli Yorum İlkeleri
  • Açıklık durumunda yorum yapılmaz
  • Konunun özünden uzaklaşılmamalıdır
  • İstisna kaideyi koyan makam tarafından konulabilir
  • Yorum yoluyla istisna üretilemez
  • İstisnalar dar yorumlanır
  • Anaysal organların yetkisiz olması asıl, yetkili olmaları istisnadır
  • Yetkilerdar yorumlanır
  • Yetki dar hürriyet geniş yorumlanır
  • Hürriyet asıl sınırlama istisnadır
  • Hürriyet geniş sınırlama dar yorumlanır
  • Sayılmış yetkiler dar bakiye yetkiler geniş yorumlanır
  • İlga edilen kanunu ilga etmek, ilga edilmiş kanuna hayat vermez

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir