Bazı kamu kuruluşlarında, kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde açık izin bulunduğu takdirde, üst makamın bazı yetkilerini alt makama devretmesiyle yetki devri gerçekleştirilir.
Yetki Devrinin Çeşitleri
- Somut Yetki Devri: Makamın, yetkisini yalnızca bir hukuki işleme veya belli bir hukuki vakıaya yönelik olarak devretmesidir.
- Genel Yetki Devri: Makamın, yetkisini birçok olayla ve belirsiz sayıda olarak devretmesidir. Mevzuatımızda yetki devri hükümleri çoğunlukla bu şekildedir.
- Tam Yetki Devri: Makamın bütün yetkilerini kanuna veya bir CBK’ya dayanarak devretmesidir. Türk hukukunda rastlanılabilecek bir şey değildir.
Yetki Devrinin Kapsamı
Yetki devri yukarıda değindiğimiz üzere, kanunda veya CBK’da açıkça öngörüldüğü hallerde gerçekleştirilebilir. Ancak, yetki devrinin kapsamının dışında kalan haller şu şekilde sıralanabilir:
- Kanunda veya CBK’da yetkinin kullanılması bir makama değil de doğrudan(münhasıran/bizzat) bir kamu görevlisine verilmiş olan yetkiler devredilemez.
- Kamu hizmetini planlama yetkisi devredilemez.
- Kamu görevlilerinin iş bölümünü kapsayan örgütlendirme yetkisi devredilemez.
- Devralınmış bir yetkinin devri.
- Maliyeti çok yüksek olan işlerin yetkisi devredilemez.
- Hiyerarşik denetim yetkisi ve idari vesayet yetkisi devredilemez.
Yetki Devrinin Özellikleri ve Sonuçları
- Yetki devri hukuka uygun yapılmalıdır.
- Yazılı bir idari işlemle yapılmalı, devredilen yetkiler açıkça belirtilmelidir.
- İlgililerine duyurulmalıdır.
- Geçici/süreli olmalıdır.
- Devredilen yetki, geri alınmadığı müddetçe devreden tarafından kullanılamaz. Kullanılırsa bu ‘yetki tecavüzü’ne girer.
-Bunun bir istisnası mevcuttur; Cumhurbaşkanı devrettiği yetkileri gerek gördüğünde kendisi de kullanabilir. Bu özel bir düzenlemedir.
- Yetki devri ile hukuki sorumluluk da devredilmiş olur mu? Tartışmalı bir konudur. Bazı kanunlarda bu konuya açıklık getirilmiş olsa da diğer kanunlar için sorumluluk konusu tartışmalıdır.
- Yetkinin devredilmesinden sonra alınan kararlar, normlar hiyerarşisinde yetkinin asıl sahibinin kararları neredeyse yine orada yer alır.
- Yetkiyi devredenin bir sebeple görevle ilişiğinin kesilmesi, yetki devrini sona erdirir. (Danıştayın aksi yönde kararları bulunmaktadır.)
