TÜZEL KİŞİLER
- Belirli bir amacı gerçekleştirmek için örgütlenmiş hukuk düzeninin tanıdığı bağımsız kişi ya da mal topluluklarıdır.
- Belirlenen amaç ortak amaç ve sürekli olmalıdır.Kazanç paylaşma amacı olabilir (ticaret ortaklıkları),kazanç paylaşımı gütmeyebilir de ( dernek,vakıf)
- Amaç somutlaşmalıdır dernekte tüzük vakıf için senede bakılır
- Kendilerini oluşturanlardan bağımsızlığı örgütlenmeyle-organlar aracılığıyla- gerçekleştirir.
- Zorunlu organlar örgütlenme amacının yerine gelmesini sağlar.Medeni kanunda hangi organların zorunlu olacağı belirtilmiştir.
- Tüzel kişinin onu oluşturanlardan ayrı malvarlığı vardır.
- Hangi malvarlığı ya da kişi topluluklarının tüzel kişilik kazanabileceği kanunda sınırlı sayıda belirlenmiştir.(mirasta elbirliği mülkiyetine kanun tüzel kişilik bağlamamıştır)
- Tüzel kişilik amacına ulaştıktan sonra kaide olarak sona erer.İstisnaları olabilir.
- Farazi kişilik teorisine göre tüzel kişiler gerçek kişi değildir kanun tarafından hak sujesi olabilmesi kanun tarafından oluşturulmuştur iradeleri yoktur kendi fiilleriyle borç altına giremez.Temsilcileri aracılığıyla-organlar tüzel kişinin temsilcisidir- borç altına girebilir.Haksız fiillerden sorumlu değildir
- Gerçek kişilik teorisine göre kanun koyucu tarafından varlıkları tanınır.Cismani değil malvarlığı anlamında tanınır.Kendileri dışında ayrı bir iradesi vardır.Tüzel kişinin iradesini organlar tarafından açıklanır.Organlar temsilci değildir.Fiil ehliyeti vardır,haksız fiillerden sorumludur.
- Kamu otoritesine sahip kamu görevi yapan tüzel kişiler kamu tüzel kişilerdir.Kanunla veya kanunun verildiği yetkiyle kurulabilirler. Kamu idareleri (mahalli idareler) ve kamu kurum kuruluşlarıdır.(RTÜK,Barolar)
- Özel hukuk alanında numerus clasus ilkesince hukuki işlem yapan tüzel kişilerdir. (vakıf,dernek,sendika..)
- Kamu iktisadi teşebbüsleri TBMM denetiminde,sermayesi devlet, yöneldiği alan bakımından ise özel alan olan teşebbüslerdir.
- Özel hükümler olmadıkça genel hükümler uygulanır ( MK 47-55)
TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI
- Tüzel kişi amacından saptırılıp,kötüye kullanılması durumunda ilgili üçüncü kişilere tüzel kişinin ortaklarına,üyelerine uzanarak onların sorumluluklarına gidebilme imkanını tanır yani bu kişilerin tüzel kişilik perdesi arkasına saklanarak sorumluluktan kurtulmalarını engeller.
- MK 2/2nin yansımasıdır.
