Ticari İşletmenin Devri
TBK MADDE 202- Bir malvarlığını veya bir işletmeyi aktif ve pasifleri ile birlikte devralan,
bunu alacaklılara bildirdiği veya ticari işletmeler için Ticaret Sicili Gazetesinde, diğerleri için
Türkiye genelinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde yayımlanacak ilanla duyurduğu tarihten
başlayarak, onlara karşı malvarlığındaki veya işletmedeki borçlardan sorumlu olur.
TBK MADDE 203- Bir işletme, başka bir işletme ile aktif ve pasiflerin karşılıklı olarak
devralınması ya da birinin diğerine katılması yoluyla birleştirilirse, her iki işletmenin alacaklıları,
bir malvarlığının devralınmasından doğan haklara sahip olup, bütün alacaklarını yeni işletmeden
alabilirler.
Ticari İşletmenin Devri Koşulları
Bir ticari işletmenin devredilebilmesi için ilk olarak o ticari işletmenin devredilmesinin yasaklanmamış olması gerekmektedir eğer bu koşul sağlanmıyor ise yapılan işlemler hükümsüz olacaktır. Ticari işletmenin devri söz konusu olduğunda ticari işletmeye ait tüm unsurların devredilmesi bir zorunluluk değildir ancak aktif ve pasif malvarlıklarının devredilmiş olması şartı aranacaktır.
Akıllara sadece aktif kalemlerin devredilebilmesi problemi gelebilir ancak burada bir Yargıtay görüşünden faydalanılmaktadır. Yargıtay’a göre aktifler pasiflerin güvencesini oluşturmaktadır bu sebeple devir her ikisini de kapsayacak şekilde olacaktır.
Bir ticari işletmenin kendisini meydana getiren münferit malvarlığı unsurları için öngörülen borçlanma ve tasarrufların yapılmasına gerek kalmadan yazılı bir sözleşme ile bütün halde devredilmesi mümkündür. Bu devir tescil ile hüküm ifade edecektir. Bu yazılı sözleşme ile fazladan işlem yapılmaksızın ticari işletme içerisinde yer alan taşınmazların da tescilsiz iktisabına olanak sağlanacaktır.
Diğer şartların sağlanıp bir işletmenin devredilmesi için aranan son şart ise bu devrin rekabet kurulundan onaylı olmasıdır. Rekabet kurulundan alınan izin ile birlikte artık bu devir hukuki bir geçerlilik kazanmış olacaktır.
Ticari İşletmenin Devri Hüküm Ve Sonuçları
Ticari işletmesini devreden kişi ticareti terk etmiş olacaktır artık tacir sıfatı taşımayacaktır. Ticari işletmeye daimi şekilde tahsis edilen tüm unsurlar ise devralana geçecektir. Ancak eğer taraflar arasında bir anlaşma ile bir hüküm koyulmuş ise bazı unsurlar devrin dışında tutulabilecektir.
Eğer işletmedeki bazı unsurlar üçüncü bir kişiye ait ise ve devralan iyi niyetli ise devralan mülkiyeti kazanacaktır. Kira hakkı devredilebilir. Devrin kolaylaşması amacıyla yazılı şekil aranmamaktadır.
Ticari işletmenin devri genelde bir satış sözleşmesi çerçevesinde şekillenmektedir bu sebeple sözleşme ile ilgili ayıp ve zapta karşı tefekkül hükümleri burada da uygulanmaktadır.
Ticari işletmelerin sahip olduğu borçlar devrin alacaklısına bildirilmesinden veya Ticaret Sicili Gazetesinin ilanı ile beraber devralana geçecektir. Devrin bildirimi bir şekle tabi değildir. Devralan ise bilinmeyen borçlardan sorumlu tutulabilecektir.
Bununla birlikte, iki yıl süreyle önceki borçlu da devralanla birlikte müteselsil borçlu
olarak sorumlu kalır. Bu süre, muaccel borçlar için, bildirme veya duyuru tarihinden; daha sonra
muaccel olacak borçlar için ise, muacceliyet tarihinden işlemeye başlar.
Devralan devirden sonra işletme adına borçlanırsa devreden bu borçtan sorumlu olmaz.
