TEBLİGAT İŞLEMİNİN MUHATABI
VEKİLE VE KANUNİ MÜMESİLE TEBLİGAT (madde 11)
“Madde 11 – (Değişik birinci fıkra: 6/6/1985- 3220/5 md.) Vekil vasıtasıyla takip edilen işlerde tebligat vekile yapılır. Vekil birden çok ise bunlardan birine tebligat yapılması yeterlidir. Eğer tebligat birden fazla vekile yapılmış ise, bunlardan ilkine yapılan tebliğ tarihi asıl tebliğ tarihi sayılır. Ancak, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun, kararların sanıklara tebliğ edilmelerine ilişkin hükümleri saklıdır.
(Ek ikinci fıkra: 11/1/2011-6099/4 md.) Avukat tarafından takip edilen işlerde, avukatın bürosunda yapılacak tebligatlar, resmî çalışma gün ve saatleri içinde yapılır.
Kanuni mümessilleri bulunanlara veya bulunması gerekenlere yapılacak tebligat kanunlara göre bizzat kendilerine yapılması icap etmedikçe bu mümessillere yapılır.”
Tebligat işlemi doğrudan muhataba yapılması gereken bir işlemdir. 11.madde ise tebligat işlemi konusunda vekile getirilen bir imtiyazdır.
Davalı ve davacı bu davanın tarafları olmaya devam ederler ancak madde 11 gereğince tebligat işlemi yapılacak muhatap artık vekildir.
Vekalet yükümlülüğünün doğal bir sonucu olarak vekaleti üstlenilen bir işi bir hakkı yerine getirmektir. Vekil tebliğ işleminden mahrum kaldığı takdirde bunu gerçekleştirmesi mümkün olmayacağından tebliğ işlemi vekil bulunduğu takdirde vekile yapılır.
- Tebligatın vekile yapılabilmesi için vekaletname olması şarttır.
- Vekil birden çok ise vekillerden birine tebligat işleminin yapılması yeterlidir.
- Tebliğ birden fazla vekile yapıldığında tebligat tarihi ilkine yapılan tebliğ tarihidir. İlk tebliğ tarihi ile tebligat işlemine bağlanmış süre çalışmaya başlar.
- Tebliğ işlemi avukatın bürosunda yapılacaksa bu tebligatın resmi gün ve çalışma saatleri içinde yapılması gerekir.
- Bu durum Türkiye Barolar Birliğinin teklifi ile kanuna eklenmiştir.
- Eklenme sebebi, vekilin mesai saatleri dışında bürosunda faaliyet gösterme mecburiyeti olmamasıdır.
* kanun bazı hallerde vekil bulunduğu halde tarafa tebligatın gerçekleştirilmesini öngörmüştür. Bu haller;
- İsticvap: Taraf sorgulanmasıdır.
- Yemin: tarafın vicdanına seslenen bir delildir.
- İcra emri: hem vekile hem tarafa tebliğ yapılması gerekir.
Gibi sonuçlarını doğrudan taraf üstünden gerçekleştiren hallerde tarafa tebliğ işlemi yapılır.
HÜKMİ ŞAHISLARA VE TİCARETHANELERE TEBLİGAT (MADDE 12) VE HÜKMİ ŞAHISLARIN MEMUR VE MÜSTAHDEMLERİNE TEBLİGAT (madde 13)
“Hükmi şahıslara ve ticarethanelere tebligat
Madde 12 –Hükmi şahıslara tebliğ, salahiyetli mümessillerine, bunlar birden ziyade ise, yalnız birine yapılır.
Bir ticarethanenin muamelelerinden doğan ihtilaflarda, ticari mümessiline yapılan tebliğ muteberdir. “
“Hükmi şahısların memur ve müstahdemlerine tebligat
Madde 13 – Hükmi şahıslar namına kendilerine tebliğ yapılacak kimseler her hangi bir sebeple mütat iş saatlerinde iş yerinde bulunmadıkları veya o sırada evrakı bizzat alamıyacak bir halde oldukları takdirde tebliğ, orada hazır bulunan memur veya müstahdemlerinden birine yapılır”
Bu maddeler tüzel kişiye yapılacak tebliğ işlemine ilişkindir. Tüm tüzel kişilere etki eder. Genel nitelikte hükümlerdir. İstisnaları başkaca kanunlarda mevcut olabilir.
- Kanunun 7/A maddesi uyarınca elektronik tebligat yapılması zorunlu tüzel kişiler bu istisnalardan biridir.
Tebligat işleminin muhatabı tüzel kişinin yetkilisidir. Tüzel kişi kanunda açıkça belirtilmemişse bu kişiyi kendisi belirleyebilir.
Eğer tüzel kişinin bir vekili varsa 11.madde devreye girer ve artık tebligat işleminin muhatabı bu madde kapsamında yine vekil olur.
Askeri şahıslara tebligat (madde 14)
“Madde 14 – Astsubaylar hariç olmak üzere erata yapılacak tebliğler, kıta kumandanı ve müessese amiri gibi en yakın üste yapılır.
Yukarıki fıkrada yazılı olanların haricindeki askeri şahıslara birlik veya müessesede tebligat yapılması icabeden ahvalde, tebliğin yapılmasını nöbetçi amiri veya subayı temin eder. Bunlar tarafından muhatabın derhal bulundurulması veya tebliğin temini mümkün olmazsa tebliğ kendilerine yapılır.”
Bu maddede vatani görevini yerine getiren kişilerden bahsedilir. Bu kişiler ise er, onbaşı ve çavuşlardır. Bu kişilere yapılacak tebliğler kıta kumandanı ve müessese amiri gibi en üste yapılır.
