VATANDAŞLIK Milletvekili olmak için T.C. vatandaşı olunmalıdır. 76. Maddeye göre 18 yaşını doldurmuş her Türk milletvekili seçilebilir. SEÇİLME YAŞI 2017 Anayasa değişikliği ile 25 yaştan 18 yaşa indirilmiştir. 18 yaşı doldurmak şarttır. EĞİTİM En az ilkokul mezunu olmayanlar milletvekili olamaz. ASKERLİK 1982 Anayasasına göre yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar milletvekili olamazlar. 2017 değişikliği ile seçilme yaşının on sekize inmesi ile 76. Maddedeki askerlik hizmeti yapmamış olanlar ifadesi ‘askerlikle ilişiği olmayanlar” olarak değiştirilmiştir. KISITLILIK Kısıtlıların fiil ehliyeti kalktığı için yasal bir hak olan seçme ve seçilme hakkının da kullanamazlar. Taksirli suçlarda 1 yıldan fazla özgürlüğü kısıtlayıcı ceza alan kişi kısıtlanır. Lakin taksirli suçlardan ceza alan kişiler; infaz süreçleri sona erdiğinde milletvekili seçilebilir. HÜKÜMLÜLÜK 1 yıl veya daha fazla hüküm giymiş olanlar affa uğramış olsa bile milletvekili seçilemezler. Taksirli suçlardan ceza alanlar seçme ve seçilme hakkını kullanabilirken Hüküm giymeyip tutuklu olanlar da haklarını kullanabilirler. Memnu hakların iadesi ile yasaklanmış hakların geri verilmesi mahkeme kararı ile kazanılır. Milletvekili seçilmeye engel olabilmesi için kararın kesinleşmesi yeterlidir. İnfaza başlanmaması, şartı salınması; cezanın tümüyle infazı seçilme engelini kaldırmaz ancak yasa, verilen cezayı suç olmaktan çıkartırsa veya memnu hakların iadesi ile seçilme engeli odadan kalkar. Hak yoksunlukları cezanın infazı ile sona erer. Milletvekilliği düşmüş kış seçildikten sonra vekilliğinin düştüğü tespit edilirse tam kanunsuzlukla vekilliği iptal olur KAMU GÖREVİNDEN ÇEKİLME Madde 76 fıkra 3’de belirtilen kişiler kamu görevinden çekilmeden aday olamazlar. Görevden çekilmek isteyenler amirine dilekçe verir. Subay ve astsubayların seferberlik hali istifası hariç olmak üzere ayrılma hakkı kazanmış olanların istekleri reddedilemez Ayrılma isteği kabul edilen subay ve astsubaylar seçilemediği takdirde silahlı kuvvetlere geri dönemezler. Bunun sebebi belli meslek gruplarının görevden ayrılması gibi sınırlamalar görevinin gerektirdiği tarafsızlığı sağlayamama ve bu süreçte siyasi faaliyetlerine zaman ayırmaları gerektiğindendir. Tam kanunsuzluğa ve bir kişinin seçilme yeterliliğine vakıf olup olmadığına YSK karar verir. |
Ders notu için tıklayınız.(pdf)
Anayasa Hukuku Ders Notları -5