Sebebin Mevcut Olmaması
Sebep Sakatlıkları. İdari işlemin sebebi olarak gösterilen maddi olayın veya hukuki işlemin var olması gerekir. Dayanılan olay veya hukuki işlem mevcut değil ise işlem sebep unsuru bakımından hukuka aykırı olarak kabul edilir.
İdare bir sebep gösteremiyor ya da göstermiş bulunduğu sebebin mevcudiyetini delillerle ortaya koyamıyor ise sebebin mevcut olmadığı sonucuna ulaşılır. Bu durumda işlem sebep unsuru bakımından hukuka aykırıdır.
Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması
İdari işlemin sebebi hukuka uygun olmalıdır. İdarenin sebep olarak dayandığı maddi olay veya hukuk işlem mevcut olmamakla birlikte hukuka aykırı ise idari işlem de sebep unsuru bakımından hukuka aykırı olur. Hukuka aykırılığa dayanan idari işlem de hukuka aykırıdır.
Dayanılan Sebebin Yeterli Olmaması
İdari işlemin sebebi olarak gösterilen maddi olayın veya hukuki işlemin mevcut olması yeterli değildir aynı zamanda bunların idari işlemin yapılması bakımından yeterli olması istenir. Sebep bakımından idari işlemin yapılması yeterli değilse işlem sebep bakımından hukuka aykırıdır.
Sebep Sakatlıkları.
——————————————————————————————————————————————————–
Sebep İkamesi
Sebep İkamesi idari işlemin iptali talebiyle idari yargı yerinde görülen bir iptal davasında idarenin işlemin sebebi olarak gösterdiği hukuki işlem olay ya da vakanın yani maddi sebebin dikkate alınmayıp taraflarca ileri sürülmemiş fakat yargı organı tarafından dava dosyası kapsamında resen tespit edilen sebebe göre hüküm kurulmasını ifade eder. Sebep ikamesi sadece idare lehine uygulanır. İdari yargı yerlerinin sebep ikamesi uygulamasında somut bir yasal dayanağı bulunmamaktadır. Sebep ikamesinin dayanağı olarak re’sen araştırma ilkesi gösterilmektedir.
İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması
İlk olarak idare tarafından gösterilmiş sebeplerin hangilerinin işlemin yapılmasında etken olan gerçek sebep ve hangilerinin ise göstermelik sebep oldukları incelenmelidir. Ardından asıl etken sebep bakımından yapılacak tespite göre karar verilmelidir. Bu sebep hukuka aykırıysa işlem iptal edilir hukuka uygun ise dava reddedilir. Sonuca etkili olan birden fazla sebep söz konusu ise bu durumda diğer sebepeler bulunmasa dahi sonuca etkili sebeplerden biri dahi hukuka uygunsa işlemin iptali yoluna gidilememektedir.
