ROMA HUKUKU SİYASAL DÖNEMLER

  1. Krallık Devri
  2. Cumhuriyet Devri
  3. İlk İmparatorluk Devri
  4. Son İmparatorluk Devri

1- Krallık Devri

-Kral(Rex): Kral politik,dini,askeri ve yargı güçlerini kendinde toplamıştır.Mutlakiyetle yönetmiştir.Kral daha çok kamu hukukunda kendini gösteriyordu çünkü özel hukuk örf ve adetlere dayanıyordu.

-Halk Meclisi(Comita Curiata): Halk meclisi patriciuslar,plebler,clientler olarak üçe ayrılıyordu.

  • Patriciuslar: Aile topluluklarına gens diyorlar,gens mensuplarına da gentilis ya da patricius deniyordu.
  • Plebler:

Siyasi hakları yok

Oy vermiyorlar

Asker olamıyorlar

Devletin yüksek kademelerinde görev almıyorlar

Patriciuslarla evlenemiyorlar

Yurttaş sayılmıyorlardı.

  •  Clientler:

Ekonomik yönden patriciuslara bağlı

Krallığın sonuna doğru plebler grubuna dahil oldular.

-Senatus: Üyelerini kral seçer,toplantıya da kral çağırırdı.Senatus kralın danışma kuruludur.Danışılan konularda uymak zorunda değil fakat kabilelerin yaşlı ileri gelenlerinden olduğundan uyardı.

2- Cumhuriyet Dönemi:

 Asillerin başladığı bir hareketle kralın sınırsız iktidarına son verildi.Senato ve halk meclisinin etkileri arttı.Magrista sayısı artmıştır.Kralın görevi magristalara dağıtılmıştır.Senatonun otoritesi artmıştır.Halk meclisi,halkın devlet faaliyetlerine ortak olurlardı.Magistranın kanun tasarısı hazırlamasıyla halk bu kanun teklifini oylardı.

3- İlk İmparatorluk Dönemi:

Cumhuriyet dönemi kurum ve organları aynı devam ederek Princeps denilen organla devlet yönetiminde iktidar tek elde toplanmıştır.Yine de mutlak monarşi yoktur.

 Princeps, sınırsız yetkilere sahip olan ve diğer magristaların yetkileri tek elde toplayan olağanüstü magristadır.Kanun koyma yetkisi yoktu.

 Halk meclisi,sınırların genişlemesiyle etki göstermekte zorlanmıştır.

 Senatus,halk meclisinin bazı yetkilerini üstlenmişti.Kanun koyma yetkisini de üstlenmişti.İmparator da senatusu güçlendirmek tedbirler almıştır.

 Princeps,e bağlı devlet memurları: Yönetme yetkisini princepsten alan memurlar devletin önemli işlerini görüyorlardı.Magristalardan farklı olarak ücret alıyorlardı.

4- İmparatorluk Dönemi:

Sınırların genişlemesiyle farklı kültürlerden oluşan halkı eski gelenek ve usullerle yönetilmiyordu.Bu da mutlakiyetle yönetilmesine neden olmuştur.Bu döneme Dominatus dönemi denmektedir.İmparatorluk batı veya doğu olarak ikiye ayrıldı.Constantinus tekrar bir merkezde topladıktan sonra yine ikiye ayrıldı ve kalıcı olarak kaldı.Yasama,yürütme ve yargı tek elde toplandı.Doğuda veya batıdaki kanun kural olarak diğerinde de uygulanıyordu.Sonrasında savaşlar dolayısıyla batı yıkılmıştır.Batı romanın yıkılmasından sonra Latin kültürüyle kopan Doğu Roma İmparatorluğuna da 1453`de son verilmiştir.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir