ROMA HUKUKU KONUSU NEDİR?


Hukuk:Toplumlar halinde yaşayan insanlar arasındaki ilişkiyi düzenleyen ve maddi
müeyyidleri olan kurallar bütünüdür.
Roma Hukuku M.Ö.735(754) yılından,Doğu Roma İmparatoru Iustiniauns’un M.S.
765’de ölümüne kadar geçen zamanda Roma’da ve Roma himayesinde bulunan
ülkelere uygulanan hukuktur.
Iustinianus’un ölümünden Doğu Roma İmparatorluğunun dağılış tarihi olan 1453’e
kadar süren döneme Bizans Hukuku denmiştir.M.S. 527’de Doğu Roma İmparatoru
Iustinianus’un genel politikası Doğu Roma İmparatorluğu içinde Eski Büyük Roma
İmparatorluğunu canlandırmaktı.Bu sebeple eski Roma Hukukunun toplanması ve o
anki şartlara uygun olarak yazıya geçirilip yürürlüğe girmiştir.Bu
sebeple,Iustinianus’un ölümünden sonra gerçek anlamda Roma ve Bizans ayrımı
ortaya çıkmıştır.
19.yy’da Batıda başlayan kanunlaştırma hareketlerine kadar olan dönemde gelişen
ve yeni özellikler kazanan Roma Hukuku ‘Ortak Hukuk’ adını almıştır.

ROMA HUKUKU’NUN ÖNEMİ NEDİR?
1.GENEL OLARAK ROMA HUKUKU’NUN ÖNEMİ

A.ÇAĞDAŞ ÖZEL HUKUK SİSTEMLERİNE ETKİSİ
Roma Hukuku genel anlamda Avrupadaki birçok Özel Hukuka kaynaklık
yapmıştır.Bu nedenle hukuk sistemlerinin dayanağıdır.Bu
durum;tarihi,siyasal,ekonomik ve kültürel nedenlerle açıklayabiliriz. Batı Roma
İmparatorluğunun siyasal varlığı bittikten sonra bu topraklarda kavimler göçü
sonucu çeşitli krallıklar kurulmuştur.Bu siyasal parçalanma eski Roma kültürünün
özelliklerini bu coğrafyadan silememiştir.Kurulan krallıklar kendilerini Roma
İmparatorluğunun varisi olarak görmüşlerdir.Roma Hukuku, Avrupa ülkelerinde 13
ve 19. yüzyıllar arasında ortak hukuk olarak geçerlilik kazandı.Roma hukukunun
Avrupa ülekelerinde daha çok etki etmesi olayına Roma Hukuku İktibası(reception)
denmiştir. Roma hukukunun receptionu ülkeden ülkeye çeşitlilik göstermiştir.

B.ROMA HUKUKUNUN HUKUKİ DÜŞÜNCEYE ETKİSİ
Hukuki düşünce sistemi ilk olarak Romalı hukukçularca açık bir şekilde
ortaya konmuş ve geliştirilmiştir.Hukukçu olmanın ilk koşulu hukuki düşünüş sistemi,karışık olan olayları hukuki bakımdan
değerlendirebilmektir.Hukukçu,çeşitli olaylar bakımından düzenlediklerini
ayırmak bunları hukukun koyduğu kurallar bakımından değerlendirmek
zorundadır.Bu durum içeriği tam olarak bilinen hukuk kavramlarını
gerektirir.Romalılar bu konuda yaratıcı ve öncü olmuşlardır.Hukuki sorunların
niteliğini kavrayan Romalılar bunları yöntemli incelemede öncü olmuşlardır.

C.ROMA HUKUKUNUN HUKUK TARİHİ BAKIMINDAN ÖNEMİ
Geniş alanlara yayılan Roma hukuku hukuk tarihi açısında önemli bir yer tutar fakat
tüm hukuk tarihini kapsamaz.Roma Hukuku herhukuki kavramın kuralın ya da
kurumun gelişimini,onların hukuk alanında daha çekirdek olarak ortaya çıkışından
başlayarak izlemek olanağı sağlar.

D.ROMA HUKUKUNUN KARŞILAŞTIRMALI (MUKAYESELİ)HUKUK VE DEVLETLER
ÖZEL HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ

Roma hukuku birçok özel hukuka kaynaklık etmiştir.Temel kavramlar,kurallarve
yöntem bakımından Romanın etkisinde kalan hukuklara’Romanist nitelik taşıyan
hukuk’denir.Romanist ülkeler ulusal hukukları ve Roma hukukunun sentezi
şeklindedir.

2.ROMA HUKUKU’NUN TÜRKİYE BAKIMINDAN ÖNEMİ
Türk siyasal tarihinin üç dönemini ayrı ayrı ele almak gerekir.

A.BYZANTİUM’UN ‘CONSTANTİNOPOLİS’ADIYLA ROMA İMPARATORLUĞU’NUN
İKİNCİ MERKEZİ OLUŞUNDAN BU ŞEHRİN TÜRK EGEMENLİĞİNE GEÇİŞİNE KADAR
OLAN DÖNEM

Bu şehirde Roma Hukuku bilimini ve öğrenimini geliştirmek amaçlı hukuk okulu
açıldı.İmparator Iustinianus’un sonraları ‘Corpus Iuris Civilis’ adıyla anılan büyük
derlemesi bu şehirde yapıldı.
Uuzun yıllar Doğu Romanın başkentliğini yapmış bu şehir çevrenin özelliklerinden
etkilendi.Fakat bu etkiler İslam ve Roma kültürünün çok farklı olması sebebiyle Türk
hukuku bakımından çok sınırlıydı.


2.M.S. 1453’TWN 1926 YILINA KADARKİ DÖNEM


Bu tarihler aralığında Türk hukuku ve Roma hukukunun bir ilgisi olmamıştır.Bu
durumun sebebi ise İslam ve Roma kültürünün çok farklı olmasıdır


3.1926 YILINDA TÜRK MEDENİ KANUNU’NUN YÜRÜLÜĞE GİRMESİNDE SONRAKİ
DURUM

Yeni Türk Devleri, İslam hukuku’nu kaldırarak özel hukuk alanında Batı Avrupa
ülkelerinde olan İsviçreden medeni ve borçlar kanunu’nu kabul etti. Bu sebeple
Roma Hukukunun etkisi arttı.İsveç medeni kanunu daha ulusal nitelikte olup Roma
Hukukuna karşı koymuştur.Fakat borçlar kanunu tamamen romanistir.Bu durum
Roma hukukunun bilinmesini zorunlu hale getirmiştir.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir