ÖZEL MAHKEMELER -1

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ VE GÖREVLERİ

• Aile hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmek üzere kurulmuşlardır.
• 09.01.2003 tarih ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun ile kurulmuş uzmanlık mahkemeleridir.
• Tek hakimli mahkemelerdir.
• Adalet Bakanlığınca, hakimler ve savcılar kurulunun olumlu görüşü alınarak her ilde ve merkez nüfusu yüz binin üzerindeki her ilçede kurulur.
• Aile mahkemelerinde ihtiyaç halinde bilgi ve deneyimlerinden yararlanılmak üzere
  • Psikolog
  • Pedagog
  • Sosyal çalışmacı gibi

Uzmanlar istihdam edilebilir.

• Bu mahkemelerde görev yapacak hakimler;
  • Atanacakları bölge veya bir alt bölgeye hak kazanmış
  • Adli yargıda görevli
  • Tercihen evli ve çocuk sahibi
  • Otuz yaşını doldurmuş
  • Aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olan

Hakimler arasından Hakimler Savcılar Kurulu tarafından atanırlar.

Aile Mahkemesinin Görevleri

• Aile hukukundan doğan dava ve işleri
• Aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanınma ve tenfizi işlerini
• Kanunlarla verilen diğer görevleri

Yerine getirirler. Aile mahkemesi kurulmayan yerlerde bu mahkemenin görevi olan dava ve işlere Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenmiş asliye hukuk mahkemesinde aile mahkemesi sıfatıyla bakılır.

ASLİYE TİCARET MAHKEMELERİNİN KURULUŞ VE GÖREVLERİ

• Ticari davalarda uzmanlık ihtiyacını karşılamak üzere kurulmuştur.
• Bir başkan ve yeteri kadar üyeden oluşur.
• Bazı kararlar tek hâkim ile verilirken kanunda öngörülen bazı dava ve işler bütün yargılama safhasında heyet olarak yürütülür.
• Ticaret mahkemesi bulunan bir yargı çevresinde ticaret mahkemesinde açılması gereken bir dava asliye hukuk mahkemesinde açılırsa, mahkeme görevli olup olmadığını resen inceleyerek görevsizlik kararı vermelidir. Ayrıca taraflar da dava sona erinceye kadar mahkemenin görevsiz olduğunu ileri sürebilir
• Ticaret mahkemesi bulunmayan dava çevrelerinde ise ticaret mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere asliye hukuk mahkemesinde ticaret mahkemesi sıfatıyla görülür.

Asliye ticaret mahkemesinin görevleri

• Aksine hüküm bulunmadıkça dava olunan şeyin değerine ve tutarına bakılmaksızın tüm ticari davalara bakar

Ticari dava ve çekişmesiz yargı işleri şunlardır:

• Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan uyuşmazlıklar ile
  • Tarafların tacir olup olmadıkların bakılmaksızın
    • TTK’de
    • TMK’nın 962 ila 969.maddelerinde
    • TBK’nın 202, 203, 444, 447, 487 ila 501, 515 ila 519, 532 ila 545, 547 ila 554, 555 ila 560, 561 ila 580. Maddelerinde
    • Fikri mülkiyet hukukuna dair mevzuatta
    • Borsa sergi panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
    • Bankalara diğer kredi kuruluşlarına finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde

Öngörülen huşulardan doğan dava ve çekişmesiz yargı işleri ticari nitelikte sayılır.

• Miktar veya değeri 500.000 TL’yi aşmayan ticari işlerde basit yargılama usulü uygulanır.

FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE GÖREVLERİ

• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 76.maddesinde bu kanunun düzenlediği hukuki ilişkilerden doğan davalarda görevli mahkemedir.
• Fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesinin bulunmadığı yerlerde bu mahkemenin bakmakla görevli olduğu davalara asliye hukuk mahkemeleri bakar.
• Tek hakimlidir.
• Marka coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunmasını düzenlemektedir.

İCRA MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ

• İcra İflas Kanunu’nun ve diğer kanunlarda kendilerine verilen görevleri yapmakla görevlidir.
• Kuruluşu 2004 sayılı İİK’nun 4.maddesine dayanır.
• İcra mahkemeleri şikâyet, tahkikat, dava ve ceza işlemlerine bakar.
  • Şikâyet hukuki çare niteliğindedir. İcra dairesinin yaptığı işlemlere karşı icra mahkemesine müracaat edilir. Bunun üzerine mahkeme bahsi geçen işlemin uygulanmasına veya işlemin geri alınmasına karar verir.
  • Tahkikat: İcra mahkemesi kendisine bağlanmış olan diğer daireleri tahkik eder (denetler). Aykırılıkların tespit edilmesi için resen yapılan bir işlemdir.
  • Dava: İcra İflas Kanunu’ndan doğan özel davalar icra mahkemesinin görev alanına bırakılmıştır. Sıkı şekil şartına tabi yargılama yapılır.
    • İcra mahkemesinin verdiği kararlar kural olarak kesin hüküm niteliği taşımaz. Taraflar ihtilafı yeniden dava edebilirler. İstisnası; kanun kesin hüküm teşkil etmesini emredebilir. Böyle durumda taraflar o karar konu olan vakıayı tekrar dava konusu edemez. (Başka kişilerce dava konusu edilebilir)
  • Ceza: Kanun kapsamında ele alınan bazı suçlar vardır. Bu suçlar bakımından yapılan yargılamalar ceza yargılamasıdır.

İÜHF MEDENİ USUL HUKUKU

HMK MEVZUAT