OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİ 

BİRİNCİ BÖLÜM

Gerileme Dönemi Devlet Düzeni: 

Osmanlı İmparatorluğu Siyasal Değişmelerin Dinamikleri

  1. Feodal Tepki : Ayan , Derebeyi Direnişleri
  2. Halkın Tepkisi : Köylü , Orta Sınıf Hareketleri 
  3. Dış Baskılar : Yabancı Devletler 
  4. Liberal – Reformist Girişimler : Seçkinler , Padişah 
  5. Ulusal Tepkiler : Türk Olmayanların Talepleri 

 Osmanlı çokulusludur.Bundan dolayı anayasal değişmelerin dinamiklerini çoğulcu toplumsal yapı içerisinde aramak gerekir sadece Türklerin değil.

Osmanlı İmparatorluğundaki Anayasal Gelişmeler : 

  1. Gerileme Dönemi 
  2. Tanzimat`a Hazırlık
  3. Tanzimat Dönemi 
  4. Birinci Meşrutiyet 
  5. İkinci Meşrutiyet 

Ekonomik açıdan 17. ve 18. yy. Osmanlıda gerileme ve çöküntü dönemidir.Önceden ekonomi fetihe ve tarıma dayalıydı.Toprak rejiminin ( dirlik düzeni ) bozulması, iltizam usulü olması , üretimin düşmesi , köylü üzerindeki baskı , ayaklanmalar ekonomik yapıdaki çöküntünün göstergeleridir.

Geleneksel devlet sistemi mutlak ve teokratik bir monarşidir.Bu sistem padişah-uleema-yeniçeri uyumuna bağlıydı.Gerileme döneminde bu uyum bozulmuştu.

Gerileme döneminde tehditler başlıca iki tehdit vardır: Feodal Muhalefet ve Ulusal Hareketler 

Tanzimat’a Hazırlık Dönemi 

Bu dönem 3. Selim reformlarıyla başlar.Sened-i İttifakla devam eder ve 2. Mahmutun yenilik hareketleriyle sürer.

3. Selim Yenilikçiliği: Osmanlıda esaslı olarak Reform girişimleri bu dönemde başlar.3. Selim reform hareketlerini hazırlarken devrin ileri gelenlerinden layihalar istemiştir.3. Selim dönemindeki yeniliklere Nizam-ı Cedit denir.Yeniçerileri kaldırmak, ulemanın nüfuzunu kırmak,Avrupanın bilim , sanat , tarım , ticaret , uygarlık ilerlemelerine ortak olmak için girilen yeniliklerdir.

Meşveret Usulünün yeniden canlandırması 3. Selim dönemindeki başlıca kazanımdır.Askeri alanda Nizam-ı Cedit ordusunun kurulmasıdır.Diplomatik alanda Batıya ilk defa sürekli temsilciler gönderilmiştir.Bu yenilikler Osmanlıda ilk defa Batıya dönük asker aydın tipi ortaya çıkmıştır,

Sened-i İttifak 

Yenilik yanlısı Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa direniş ocağı oluşturmuştur.3. Selimi tahta tekrardan çıkarmak istediler fakat 3. Selim öldürüldü.2. Mahmutu tahta geçirdiler.

Alemdar Mustafa Paşa ülkede merkezi birliği kurmak, reformlara yeniden başlamak için hükümetin tayin ettiği ayanlarla mukavele yapma kararı aldı.Katılanlarla tartışıldıktan sonra meşveret ( danışma ) son buldu.Sonuç olarak Sened-i İttifak imzalandı.

Sened-i ittifak yedi şarttan ve bir zeylden oluşur.

Ocakların kaldırılması, Ayanın merkeze sadakat sözü vermesi , merkezin de ayana güvence vermesi şartların özüdür.

2. Mahmut Yenilikçiliği : 

2. Mahmut , 3. Selimin aksine katı ve radikal yöntemlerle reform yapmıştır.

Yeniçeri ocağını kaldırmıştır. ( Vaka-i Hayriye ) 

Askeri alanda Dar-ı Şura-yı 

Adli alanda Meclis-i Valayı Ahkamı

İdari alanda Dar-ı Şurayı Babıali

ÇAKÜ Anayasa

Anayasa

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir