Tanım : Kişiliğin kazanılmasından kaybına kadar kişilerin eşit statüde yer alarak tarafı oldukları ilişkilerin neredeyse tümünü düzenleyen kurallar bütünüdür.
NOT: İçinde yabancı unsur taşıyan medeni hukuk ilişkilerine uygulanacak kuralların tespiti ise milletlerarası özel hukukun kanunlar ihtilafı tarafından belirlenir.
BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
Medeni Kanunun ilk yedi maddesi başlangıç hükümleridir.
* 1. MADDE
– Hukukun uygulanması ve kaynakları.
* 2. MADDE
-Dürüstlük kuralı (objektif hüsnüniyet)
* 3. MADDE
-İyiniyet ilkesi (subjektif hüsnüniyet)
* 4.MADDE
-Hakimin takdir yetkisi
* 5. MADDE
-Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu ilişkisi
* 6. MADDE
-İspat yükünün dağılımı
* 7. MADDE
-Resmi sicil ve senetler
MEDENİ HUKUKUN KAPSAMI
A. KİŞİLER HUKUKU
Kişiliğin; kazanılması, kapsamı, korunması ve sona ermesi düzenlenir.
Kişi(şahsiyet): hukuk düzeni bakımından haklara ve borçlara sahip olabileceği kabul edilen varlıklardır.
* Gerçek kişi: İnsanlardır. Tam ve sağ doğum esastır.
*Tüzel kişi : Kendilerine hukuk düzeni tarafından kişilik tanınmış bir kısım şahıs ve mal topluluklarıdır.
B. AİLE HUKUKU
Bütün yönleriyle aile birliğinin kurulmasını, devamını ve sona ermesini düzenleyen kurallardan meydana gelir.
Medeni Kanunda Aile Hukuku:
-Evlilik hukuku
-Hısımlık
*soybağı(neseb)
*velayet
-Vesayet
*kayyımlık
*yasal danışmanlık şeklinde düzenlenmiştir.
C. BORÇLAR HUKUKU
Borç ilişkileri burada düzenlenir.
-Borç ilişkisi: İki taraf arasında mevcut olup bunlardan birini diğerine karşı veya her iki tarafı da karşılıklı olarak belirli bir davranış biçiminde bulunma yükümlülüğü altına sokan hukuki bağdır.
İlişkinin konusunu oluşturan davranış biçimine edim denir. Borç ilişkisi alacaklıya borçludan söz konusu edimi gerçekleştirmesini isteme yetkisi verir. Buna alacak hakkı denir.
– Borç ilişkisi kaynakları
*Sözleşme( akit ): İki tarafın belirli bir hukuki sonuca ulaşmak üzere karşılıklı ve birbirlerine uygun şekilde irade beyanında bulunmalarıdır.
*Haksız Fiil: Hukuka aykırı olarak başkasının şahısvarlığı veya malvarlığı değerlerine zarar verilmesidir.
* Sebepsiz Zenginleşme: Haklı bir sebep olmaksızın bir kimsenin malvarlığında başka bir kimsenin malvarlığı aleyhine ortaya çıkan çoğalmadır.
D. EŞYA HUKUKU
Ayni hakları düzenler.
* Ayni Hak: Kişilere eşya üzerinde doğrudan hakimiyet yetkisi veren ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen bir malvarlığı hakkıdır.
+Mülkiyet
+İrtifak
+Taşınmaz Yükü
+Rehin
Eşya hukuku üç bölümde ele alınır:
1. Zilyetlik ve Tapu Sicili
2. Mülkiyet
3. Sınırlı Ayni Haklar
*Zilyetlik: Eşya üzerinde bilinçli bir şekilde kurulup sürdürülen hakimiyet durumudur.
*Mülkiyet: Tam ayni haktır. Malike bir ayni haktan yararlanabilecek tüm yetkileri tanır.
*Tapu Sicili: Taşınmazlar üzerindekiayni haklara açıklık kazandırır.
E. MİRAS HUKUKU
Gerçek kişilerin kişiliklerini kaybetmeleri durumunda malvarlıklarının geleceğini düzenler.
*Malvarlığı(mamelek): Kişilerin parasal değer taşıyan hakları ile borçlarının meydana getirdiği bütüne denir. Değişkendir.
*Tereke(miras): Gerçek kişiler açısından değişkenliği sonlanmış malvarlığına denir.
– Mirasçılar ikiye ayrılır:
* Kanuni mirasçı
*İradi mirasçı
