Hukuk – Toplum halinde yaşayan kişilerin sosyal bakımdan önemli olan davranışlarını düzenleyen,
ortak toplum hayatının huzur ve güvenliğinin devamını sağlamak için koyulan emir ve yasakların
tümüdür, maddi yaptırımları (müeyyideleri) vardır. İstisnai olarak yaptırımsız hukuk kuralları da
vardır.
Sosyal Hayatı Düzenleyen Kurallar
Hukuk
Ahlak
Din
Gördü
Adet/Örf
1.Hukuk ve Din İlişkisi – Din kuralları daha çok Allah ve insanlar arasındaki uhrevi ilişkileri düzenler
ancak toplumsal hayatı düzenleyen kuralları da vardır. Din kuralları değişmez hükümlerden oluştuğu
için statik (durağan) bir yapısı vardır ve bu sebeple toplumun ihtiyaçları ile beraber değişmezler,
yaptırımları manevidir.
2.Hukuk ve Ahlak İlişkisi – Ahlak kuralları objektif ve sübjektif olmak üzere ikiye ayrılır. Sübjektif
ahlak kuralları kişinin bireysel olarak kendine karşı olan sorumluluklarından oluşur, objektif ahlak
kurallarıysa kişilerin birbirine karşı olan davranışlarını düzenleyen toplumsal yönde kurallardan
oluşur. Ahlak kurallarının yasakladığı davranışların birçoğu hukuka da aykırıdır ancak ahlak kuralları
yazısızdır ve yaptırımı manevidir.
3.Hukuk ve Görgü İlişkisi – Görgü kuralları toplumda uzun süredir devamı olan, alışılmış şeylerdir.
Örneğin, selamlaşmak. Hukuktan farklı olarak yazısızdır ve yaptırımı manevidir.
4.Hukuk ve Adet/Örf İlişkisi – Adet kuralları belli sosyal davranışların sürekliliği ile topluma
yerleşmesi sonucu oluşur, zamanla kendiliğinden hukuk kurallarına dönüşmesi söz konusudur.
Hiçbir sosyal düzen kuralı gereksiz değildir, bir araya gelerek düzeni sağlarlar.
Hukukun Sistemi
Pozitif Hukuk – Bir devlet veya toplumda yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız tüm hukuk kuralları.
Hukukun Türleri
1.İç Hukuk – Belli bir toplum veya devlette yaşayan kişilerin sosyal hayatını düzenleyen hukuk
kurallarıdır.
2.Dış Hukuk – Devletlerin kendi aralarındaki ilişkilerini veya bu devletlerde yaşayan kişilerin birbirleri
ile olan ilişkisini düzenleyen hukuk kurallarıdır.
3.Maddi Hukuk – Toplumu oluşturan kişilerin hak ve borçlarını gösteren hukuk kurallarıdır.
4.Şekli Hukuk – Maddi hukuk tarafından kişilere tanınan hakların korunması, kanunların uygulanma
usullerini düzenleyen hukuk kurallarıdır.
5.Kamu Hukuku – Devlet/devlet veya devlet/kişi ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Taraflar
arasında ast üst ilişkisi vardır.
6.Özel Hukuk – Kişi/kişi arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarıdır.
Medeni Hukuk Kavramı
Medeni hukuk hiçbir ayrım yapmaksızın herkese uygulanan hukuktur. Esas itibariyle bütün hukuk
kuralları gibi, belli bir toplumdaki ilişkileri düzenler bu nedenler milli ve yerel bir karakter taşır.
Türk Medeni Kanununun Türk Hukuku Yönünden Kanunlaştırılması
Osmanlı Dönemi – Tanzimat öncesi
- Tanzimattan itibaren -Arazi Kanunnamesi
-Mecelle (Aile,miras hukukuna değinmiyordu, kazuistik
yöntemle hazırlanmıştı.)
-Hukuku Aile Kararnamesi
Cumhuriyet Dönemi – 4 Ekim 1926 tarihli 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi (75 yıl yürürlükte kaldı,
birkaç madde haricinde İsviçre Medeni Kanunu benimsenmişti.) - 1 Ocak 2002 tarihli 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
Medeni Kanunun Özellikleri
1.Şekil Bakımından
2.Esas Bakımından
Laik Nitelik – Erginliğe erişen çocuğu dinini seçmekte özgür bırakır.
Devrimci Nitelik – Tek eşliliği getirir ve kadın/erkek eşitliğine dayanır.
İlerici ve Modern Nitelik – Evlilik içi ve evlilik dışı çocuk miras alırken eşit kabul
edilir.
Demokrat Nitelik – Belli bir kesime değil tüm vatandaşlara hitap eder.
Hakime Geniş Serbestlik Tanıma Niteliği – Takdir yetkisi verir.
