MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ
Mahalli idarelerin seçim sistemleri farklıdır. Mahalli idarelerde il genel meclisi ve belediye meclisi, belediye başkanı ve muhtar, ihtiyar heyeti ve ihtiyar meclisi bulunmaktadır.
- Belediye meclisi ve il genel meclisi üye seçiminde onda bir baraj uygulamalı nispi temsil sistem uygulanır
- Belediye başkanı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır.
- Muhtar, ihtiyar heyeti ve ihtiyar meclisi sistemi ekseriyet sistemine göre yapılır.
Bu sistem farklılığı sebebiyle belediye başkanı farklı partiden seçilirken meclis üyelerinin çoğunluğu farklı partilerden olabiliyor.
Mahalli idareler seçimi 5 yılda bir yapılır. Ve her seçim döneminin beşinci yılının 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihi oluyor. Aynı yılın mart ayının son pazar günü ise seçim günü olarak belirlenir. Erken seçim veya seçimlerin yenilenmesi gibi bir durum yaşanmaz. Adayların boşalması veya belediye başkanlığı makamının boşalması halinde ada seçimi yapılır.
Adaylara ilişkin itiraz süresi: adaylar açıklandıktan sonraki iki gün içinde seçim kuruluna itiraz edilebilir.
Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimi için aday olabilmek ve aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değillerdir. Aday olan bu kişilerin seçilme durumunda seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildikten sonraki 15 gün içinde görevlerinden birini tercih etmesi gerekir. Tercih hakkını kullanmayan kişi yeni görevini reddetmiş kabul edilir.
Seçimlerin iptaline ilişkin itiraz il seçim kuruluna yapılır. İptaline karar verildiği takdirde o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır. İptale ilişkin kararın ilanını takip eden 60 günden sonraki ilk pazar günü seçim tekrarlanır. İl seçim kurulunun kararlarına ilişkin itiraz Yüksek Seçim Kuruluna yapılır.
Seçimlerin yenilenmesi
- Seçim işlemleri sebebiyle seçimin iptaline karar verilmesi
- Belediye meclisi veya il genel meclisinin yetkili organlarca feshedilmesi
- Meclis üyeliklerinin herhangi bir sebeple boşalması ve üye sayısının yedeklerinin de getirilmesinden sonra üye tamsayısının yarısından aşağı düşmesi
Sebepleriyle seçimler yenilenebilir. Ancak mahalli idareler seçimine bir yıldan az süre kaldıysa ara seçim yapılmaz.
*yapılan seçim yalnızca o seçim çevresinde yapılır genel bir seçim yapılmaz.
Muhtarlık: En az 6 aydan beri o mahallede oturan 18 yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı (seçilmemesine ilişkin başkaca bir durum yoksa) muhtar, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti üyesi seçilebilir. İlkokul mezuniyeti şartı aranmaz. Okur yazar olmak yeterlidir. Boşalan muhtarlıklar için her yıl haziran ayının ilk pazar günü seçim yapılır.
Kamu görevlisi olarak çalışmaktayken belediye başkanı olup istifa eden ancak daha sonraki seçimde yeniden aday olmamış veya seçilememiş olan kişiler emeklilik süreleri gelmediyse eski görevlerine geri dönebilirler (Mahalli İdareler Seçimi Kanunu ek madde 3).
