hukuk notları

Kolluk Yetki ve Usulleri

Öncelikle kolluk usullerini genel olarak ikiye ayırmak mümkündür. İdare hukukunda yetkisizlik asıl
olduğu için kural olarak temel hak ve hürriyetlere müdahale yasak, temel hak ve özgürlüklerin
kullanılması serbesttir. Yasaklamalar ise ancak kanuni düzenlemeler ile ve bu kanunların çizdiği
çerçevede genel düzenleyici işlemler ile olabilir. İdare belirlediği yasaklar ile vatandaşlara bir
serbestlik alanı belirler ve dışarıdan gözlemcilik yapar. Bu serbestlik alanının dışına hukuka aykırı
şekilde çıkanlara ise yaptırımlar uygular. Sonuç olarak kolluk usulleri serbestlikten yasaklamaya
doğru ağırlaşarak giden usullerdir.

A-) Bildirim: Bu usulde kişinin belirli bir faaliyeti yapacağını önceden idareye bildirmesi söz
konusudur. Faaliyet kural olarak serbesttir ancak idare belli şart ve kayıtlarla faaliyeti
yasaklayabilir. İdare bildirimden sonra sessiz kalıyorsa faaliyet yapılabilir. Örneğin: gösteri
yürüyüşü ve toplantı için bildirim.

B-) İzin (Ruhsat): İdarenin bir faaliyetin yapılmasına imkan tanıyan işlemdir. Ruhsat gerektiren
işlerde ruhsat alınmadan işlem yapılamaz aksi halde hukuka aykırı olur ve çeşitli yaptırımlara
maruz kalır. Örneğin: yapı ruhsatı, araç ehliyeti gibi. İzin usulünde idare kanunun belirli şartları
gerçekleştiren herkese ruhsat verileceğini öngördüğü hallerde takdir yetkisi yoktur. Şartları
gerçekleştiren herkese ruhsat vermelidir. Ancak kanunkoyucu idareye takdir yetkisi tanıdığı haller
idare çeşitli değerlendirmeler neticesinde keyfi olmamak şartıyla muhattaplarından dilediğine
ruhsat verebilir.

C-) Buyruk (Emir): İdare, bir şeyin yapılmasını ya da yapılmamasını emreder. Buyruk ilgilisi için
bağlayıcıdır, yerine getirilmelidir. Yerine getirilmezse kolluk yetki ve usulleri çerçevesinde idare
emre konu olan işi re’sen ve cebren icra edebilir, yaptırım uygulayabilir.

D-) Re’sen İcra: Mevzuat veya idarenin buyruğu uyarınca kamu düzenini tehdit eden ya da
tehlikeye sokan eylem ve durumların ilgili tarafından giderilmediği hallerde, idare söz konusu
eylem ve durumları, kendiliğinden harekete geçerek doğrudan yerine getirme yetkisini haizdir.
Örneğin: ruhsata aykırı yapıların mühürlenerek inşaatının durdurulması ancak bu durumun
giderilmemesi halinde inşaatın yıkılması.

E-) Cebren İcra: İhlalin giderilmesi veya buyruğun re’sen icra edilebilmesi için ilgiliye karşı güç
kullanılabilmesi halidir. Zor kullanma yetkisi istisnai bir yetki ve temel hak ve hürriyetlerle
doğrudan karşı karşıya kalınan bir yetkidir. Bu sebeple bu yetki için sıkı kanuni düzenlemelere
gerek vardır. Ayrıca başkaca bir elverişli yöntemin var olmaması ya da daha hafif önlem
alındığında bu önlemin etkisiz kalacağının belli olması gerekir. Son çare olarak cebren icraya
kolluk görevlileri başvurmalıdır.

İÜHF İDARE HUKUKU

PVSK

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir