Kıymetli evrakta def’i; borçlunun bütün savunma olanaklarını ifade eder.
NAMA YAZILI DEF’İLER
Nama yazılı senetlerde def’iler borçluyu en iyi şekilde koruyan def’ilerdir. Çünkü nama yazılı senetlerde def’iler herkese karşı ileri sürülebilir.
Nama yazılı senet alacağın temliki hükümleriyle devredildiği için temel ilişkiden kaynaklanan kişisel def’iler hamile karşı öne sürülebilir.
EMRE VE HAMİLE YAZILI SENETLERDE DEF’İLER
Emre ve hamile yazılı kıymetli evrakta def’iler mutlak def’iler ve nisbi def’iler olmak üzere ikiye ayrılır.
MUTLAK DEF’İLER
Mutlak def’iler herkese karşı ileri sürülebilir nitelikteki def’ilerdir. Senedin metninden doğan(anlaşılan) def’iler ve senedin hükümsüzlüğüne ilişkin def’iler olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Senedin Metninden Anlaşılan Def’iler
Bu def’iler kural olarak senedin ön veya arkasında ya da alonj(ek kağıt) üzerinde bulunması gerekli bir kaydın bulunmamasından ya da bulunmaması dereken bir kaydın bulunmasından kaynaklı def’ilerdir. Yani kaydın içeriğinden kaynaklı def’ilerdir. Bunlar senedi elinde bulunduran herkes tarafından görülebilecek nitelikte olduğundan herkes tarafından herkese karşı ileri sürülebilir. Örneğin düzenleyenin imzasının mühür şeklinde atılması senedi geçersiz kılar(ıslak imza şart) ve bu durum herkes tarafından anlaşılabilir niteliktedir.
Senedin Geçersizliğine İlişkin Def’iler
Bu def’iler kural olarak senedin önce arka yüzünden ya da alonj üzerinden anlaşılamayan def’ilerdir. Bu def’ileri sadece geçersizlik def’i kişiliğinde doğan kişi herkese karşı kullanabilir. (Senedin metninden anlaşılan def’ilerde herkes herkese karşı ileri sürebiliyor.) Bu def’i grubu ehliyetsizlik, sahtelik, temsil yetkisi olmadan veya aşılarak atılan imzalar, imzanın zorla attırılması gibi durumları kapsar. Örneğin senedi düzenleyenin fiil ehliyetinden yoksun olması durumu böyledir. Senedi düzenleyenin 14 yaşında olduğu bir örnekte düzenleyenin 14 yaşında olması senedi hükümsüz kılmaz. İmzaların bağımsızlığı ilkesi gereğince sorumluluktan sadece 14 yaşındaki kişi kurtulur.
NİSBİ DEF’İLER
Nisbi def’iler sadece alacaklı kim ise ona karşı ilgilisi tarafından ileri sürülebilecek def’ilerdir. Kişisel def’iler ve kişisel olmayan def’iler olarak ikiye ayrılır.
Kişisel Def’iler
Kural olarak kişisel def’iler sadece def’inin doğmasına yol açan hukuki ilişkinin tarafları arasında ileri sürülebilir. Hamilin bilerek ve isteyerek borçlunun zararına hareket etmesi bu kuralın bir istisnasıdır. Kişisel Def’iler adi borç ilişkisinden, taraflar arasındaki özel bir anlaşmadan ya da taraflar arasında ancak temel ilişki dışında başka bir ilişkiden doğabilirler. Örnek: düzenleyen; hamile karşı, lehtardan kumaşları almadım ya da kumaşlar ayıplı çıktı savunmasını yapamaz. (istisnası borçlu zararına hareket)
Kişisel Olmayan Def’iler
Kişisel olmayan nisbi def’ilerde taraflar arasında bir hukuki ilişki yoktur. Buna rağmen def’i hakkı elde edilmektedir. Bunlar tarafları arasında kişisel def’i teşkil eden, senedin rıza dışında elden çıkması, iradeyi sakatlayan hallerin varlığı; kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı amaçla senet düzenlenmesi gibi def’ilerdir.
Kıymetli Evrakta Def’iler
KIYMETLİ EVRAK NOTLARI İÇİN TIKLAYINIZ
TİCARET KANUNU İÇİN TIKLAYINIZ
