KİŞİLİĞİN KORUNMASI
- Kimse özgürlüklerinden vazgeçemez ya da hukuka,ahlaka aykırı sınırlayamaz.
- Hak ehliyeti yönünden,kişi hak ehliyetini kullanmayacağına dair söz veremez.
- Fiil ehliyeti yönünden,yararlanmayacağının sözünü veremez bu kesin hükümsüzdür.
- Özgürlüğün sınırlandırılması yönünden hukuka ve ahlaka aykırı durumlarda kişiliğe saldırı kabul edilir.
- Sözleşmede özgürlüğün kısıtlanması,kişiyi her yönden bağlayan ölçülemez risklere sokan sözleşmeler ve çok uzun süreli sözleşmelerdir.
- Kişinin sözleşme dışı saldırılara karşı korunması:
Hukuka aykırı olarak kişilik hakkı zarar gören kimse hakimden koruma isteyebilir.
Hukuka aykırılığı gideren durumlar:
- Mağdurun rızası
- Daha üstün özel yararı
- Daha üstün kamu yararı
- Kanunun verdiği yetkiyi kullanma
Mağdurun rızasının geçerli olması için hukuka ve ahlaka aykırı olması,üzerinde tasarruf edilebilir hak olması,sınırları belirlenmiş müdahale ve ehliyet olması gerekir.
Daha üstün özel yarar,mağdura ya da üçüncü kişiye ilişkin olabilir.Tıbbi müdahale veya meşru müdafaa olayı.
Daha üstün kamu yararı, özellikle kitle iletişim araçlarıyla yapılan müdahaledir.
Kanun kişiliğin korunması için dilekçe ve haklı savunma yetkileri vermiştir.
Kişiliğin Dışa Karşı Korunmasındaki Davalar:
- Durdurma Davası: Kişilik haklarına aykırı saldırı durumunda saldırının başlamış olması ve devam ediyor olması durumunda açılacak davadır.Davanın açılması için saldırının hukuka aykırı olması yeterlidir.
- Önleme Davası: Kişilik haklarına aykırı saldırının henüz başlamadığı fakat saldırı tehlikesine karşı açılan davadır.
- Tespit Davası: Dava hakimden,sona ermiş fakat etkileri devam eden saldırının hukuka aykırılığının tespiti istenebilir.
- Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan Dava: Saldırıda bulunan saldırganın malvarlığında saldırı dolayısıyla sebepsiz zenginleşmenin,saldırıya uğrayana ödenmesini sağlayan davadır.
- Tazminat Davası: Haksız saldırı nedeniyle maddi-manevi zarar görmüş olabilir.Bu davaların açılabilmesi için davalı kusurlu olmalıdır.
a) Maddi Tazminat Davası: Kişilik hakkının saldırıya uğradığı kişi bu saldırıdan dolayı fiilden uğradığı maddi zararı karşılayan davadır.
b) Manevi Tazminat Davası: Kişilik hakkının saldırıya uğradığı kişi uğradığı manevi zararın karşılandığı davadır.Manevi saldırı talebi karşı tarafça edilmiş olmadıkça sağlarası işlemle başkalarına devredilemez ve mirasçılara geçemez.
