D.CEZA HUKUKU
- Suçun ne olduğunu ve suç işleyene ne ceza verileceğini gösteren hukuk dalıdır.
-Geniş anlamda ceza hukuku- maddi ceza hukuku+ infaz hukuku ve şekli ceza hukuku içerir
-Dar anlamda ceza hukuku(maddi ceza hukuku)- (1)ceza genel: sadece suç ve ceza incelenir. (2)ceza özel: belli tip suç ve cezaların özel olarak incelendiği hukuktur.
- Ceza hukukunun kaynağı, kanundur. Cezayı kanun gösterir, suçun tavsifini yürütme organı gösterebilir.
- İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.
- Suç ve ceza hükümlerinde kıyas yapılamaz.
Cezalar günümüzde 5 çeşittir:
1.Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası
2.Hürriyeti ağırlaştırıcı diğer cezalar
3.Para cezası
4.Kamu hizmetinden yasaklılık
5.Belirli bir meslek ya da sanatın tatili
C e z a: Suç işleyene hukuku aykırılığa ve kusur oranına göre verilen, bazı hürriyetlerden mahrum bırakan yaptırımdır. (müeyyide teorisi)
Günümüz suç politikasının temel ilkeleri:
1.Kusurluluk
2-Hukuk devleti
3-İnsanlık
- Ceza hukukumuzda suçtan sorumlu tutulabilmesi için- temyiz kudretinin olması, iradesinin serbest olması, suçun failin fiilinden doğmuş olması, failin kusurlu olması gerekir.
Suç ve Ceza üzerine yürütülen teoriler:
a. Tanrısal irade teorisi
b. Sosyal sözleşme teorisi
c. Mutlak adalet teorisi(kant)
d. Hegel’in teorisi
e. Locke’nin meşru müdafaa teorisi
f. Sosyolojik teori
g. Faydacı teori
h. Önleme teorisi.
i. Islah teorisi
Cezalara alternatif olan kurumlar: Cezaların ertelenmesi(tecil), şartla salıverme(meşruten tahliye), ön ödeme, yasaklanmış hakların geri verilmesi…
Türk İmparatorluk Döneminde Ceza Hukuku
ᴥCezalar ikiye ayrılmaktadır (1)Cezası nass -Kuran ve sünnet- ile belirlenen cezalar (hadler ve kısas) (2)Cezası nass ile belirlenmeyen cezalar (tazir cezaları)
ᴥCezai sorumluluğun 3 esası vardır: İslam hukukuna aykırı yasak bir fiilin işlenmiş olması, failin iradesinin bulunması, failin idrakli bulunmasıdır.
ᴥCezalarda şahsilik kuralının iki istisnası vardır, akile ve kasame
Suçun unsurları
1- Kanuni unsur(tipiklik)
2- Maddi unsur(hareket), icrai veya ihmali bir hareket
3- Manevi unsur(kusurluluk), kusurluluk ya da kast veya taksir sonucu meydana gelir.
Güvenlik Tedbirleri- Güvenlik tedbirleri TCK 53-60 maddelerinde bir yaptırım türü olarak sekiz başlık halinde düzenlenmiştir.
-Çocuklara ilişkin güvenlik tedbirleri 4 grup için uygulanır: (1) 12 yaşından küçükler (2) 12-15 yaş çocuklar (3) 18 yaşından küçük sağır ve dilsiz çocuklar (4) 15 yaşından küçük olan akıl hastası çocuklar.
-Çocuklara ilişkin güvenlik tedbirleri hükümdür ama mahkûmiyet hükmü değildir. Sadece mahkemece duruşmalı olarak verilir, istinafa ve temyize tabidir. Savcısı tarafından infaz edilir.
E. ULUSLARARASI KAMU HUKUKU
- Bu hukuka; Devletlerarası umumi hukuku, milletlerarası hukuk, veya devletlerarası hukuk da denilmektedir.
- Kurucusu Hugo Grotius ve Şeybani’dir.
- Bu hukuk dalının kaynakları, gelenekler, anlaşmalar ve milletlerarası mahkeme içtihatlarıdır.
- BM, Güvenlik Konseyi, Milletlerarası anlaşmalar, Milletlerarası kuruluşlar, Milletlerarası Adalet Divanı konuları üzerinde durulmaktadır.
F.ÇEVRE HUKUKU
- Çevre hakkı evrensel kabul gören uluslararası hukuka da giren bir insan hakkıdır.
11.8.1983 tarihli 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 11.8.83
