Kamu Hizmeti. Bu hizmeti devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin toplumun genel ortak gereksinimlerini karşılamak amacıyla yürüttüğü veya buyruğu ve sorumluluğu altında başkalarına yaptırdığı etkinlikler olarak tanımlayabiliriz.
Organik anlamda kamu hizmeti idare tarafından kamuya ait mal ve teçhizatla kamu personeli tarafından yapılan faaliyetlerdir. Maddi anlamda kamu hizmeti kamu yararına toplumun ortak ve genel ihtiyaçlarının tatmini için yürütülen faaliyetlerdir. Şekli anlamda ise kamusal yönetim usullerine göre yürütülen faaliyettir.
Bir hizmetin kamu hizmeti olup olmadığı saptanırken niteliğine bakılmalıdır. Nitelik yönünden kamusal olan bir hizmetin özel kesimce yürütülmesi onun niteliğini etkilemez.
Kamu Hizmeti –> Kurulması ve Sona Ermesi
Madde 123 – İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulur.
Kamu hizmeti kanunla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulabilir.
Eğer kamusal ihtiyaç sonucu özel kişilerce kamu hizmetleri oluşturulursa özel kişiye kamu gücü ayrıcalıkları tanınabilir. Kamu yararının gerekli kıldığı hallerde ise yasama organının iradesine uygun olmak şartıyla özel teşebbüs sonradan kamu hizmeti haline de getirilebilir.
Kamu Hizmetinin Temel İlkeleri
Temel ilkeleri süreklilik, uyarlama, eşitlik ve bedelsizliktir.
Süreklilik İlkesi
Kamu hizmetleri herhangi bir kesintiye uğramadan yerine getirilmelidir. Bu hizmetler durmadan, düzenli ve iyi bir şekilde yerine getirilmelidir. Örneğin devlet mallarının haczedilemeyeceğine yönelik hükmü inceleyelim. Bu hüküm kamu hizmetlerinin düzenli ve aralıksızz bir tarzda yürütülmesi maksadı ile düzenlenmiştir.
Uyarlama İlkesi
Kamu hizmetinin sürekli olarak yerine getirilmesinin bir ilke olduğundan bahsetmiştik ancak bu hizmetin değişikliğe uğramayacağı anlamına gelmez. Ancak bu değişiklikler ve uyarlamalar ancak mali kaynakların yeterliliği ölçüsünde kamu tarafından yerine getirilmelidir. Hizmet çağa uygun halde sunulmalıdır.
Eşitsizlik İlkesi
İdare kamu hizmetinden yararlananlar bakımından eşitliği sağlamalıdır. Bu durum hukuk devleti ilkesinin zorunlu bir sonucudur.
Bedelsizlik İlkesi
Kamu hizmetinden yararlananlardan alınacak bedel eşitsizlik yaratmamalıdır. Bu bedel bilhassa eşitliği sağlamak için alınan bir bedeldir.
Klasik idare hukukunda kamu hizmetleri bedelsiz olarak düzenlenmiştir. Ancak zamanla kavramda değişiklikler meydana gelmiştir. Günümüzde hizmetler bedelsiz değil yararlananların ödeme güçleri oranında ücret karşılığı ile verilmektedir.
Kamu hizmetinin giderlerine yurttaşların belirli bir ölçüde katılımının istenmesi bu hizmetin satışı anlamına gelmez.
Kamu Hizmetinin Çeşitleri
Sadece devlet tarafından yürütülebilen ve özel kişiler tarafından yürütülemeyen kamu hizmetlerine tekel niteliğinde kamu hizmetleri denir. Adalet veya milli savunma gibi sektörleri örnek olarak gösterebiliriz.
Ülkenin tümünde yürütülen kamu hizmetlerine milli kamu hizmetleri denir. Merkezden yönetim kuruluşları örnek olarak gösterilebiliriz.
Belirli bir coğrafyada yürütülen kam hizmetlerine mahalli kamu hizmetleri denir. Mahalli idarelerin yürüttükleri kamu hizmetlerini buna örnek gösterebiliriz.
Eğitim sağlık gibi devletin varlık sebebini oluşturan hizmetlere idari kamu hizmetleri denir. Kamu iktisadi teşebbüsleri gibi devletin özel teşebbüslerle aynı şekilde yürüttüğü kamu hizmetlerine iktisadi kamu hizmetleri denir.
Sosyal güvenlik kurumu gibi sosyal devlet ile alakalı hususlara yönelmiş hizmetlere ise sosyal kamu hizmetleri denir. Üniversiteler veya devlet tiyatroları gibi kurumlar ise Bilimsel, teknik ve kültürel kamu hizmetleri olarak karşımıza çıkmaktadır. ,
