YAP-İŞLET USULÜ
1996 yılında yürürlüğe girmiş bir bakanlar kurulu kararıyla ilk olarak düzenlendi. Sonra 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli İle Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması Ve İşletilmesi İle Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlendi. Bu kanun esasında termik santrallerin kurulması ve işletilmesini konu alan bir düzenleme getirmiştir. Yapıyor, işletiyor, sözleşme süresi sonunda tesisin idareye dönmesi gibi bir durum yok.
RUHSAT (İZİN/LİSANS) USULÜ
Ruhsatın önceki sözleşmelerden farklı tek taraflı işlem olmasıdır. Ruhsatı verenle ruhsatı alan arasında sözleşme yoktur. Elektrik kamu hizmeti, eğitim kamu hizmeti alanında örnekleri verilebilir. Özel kişiye yaptırılmasıdır. Yetkili idare makama özel kişi başvuru yapar. Bu hizmet alanların sorumlusu temel olarak idaredir. Özel kişilerin tabi olduğu yükümlülükleri yasalar belirliyor. İdarenin yoğun gözetimi ve denetimi vardır.
KAMU-ÖZEL İŞBİRLİĞİ USULÜ
Yaygın olarak kullanımı günümüzde şehir hastaneleri modelidir. 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli İle Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi Ve Hizmet Alınması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanundur. Kamu özel işbirliği Public-Private Partnership olarak yabancı litarütürde yer alır. Somut belirli bir model olarak bizim yasamızda. Şehir hastaneleri modelinde, hazinenin mülkiyetinde bulunan gayrimenkulde özel kişinin tesis kurması öngörülür. Üst hakkı özel kişiye verilir. İnşaayı yapan kişi kullanması için sağlık bakanlığına devreder. Binanın mülkiyeti sözleşme sona erene kadar özel kişidedir. Yapılması ve hizmeti sunulması boyutu vardır.
EVRENSEL HİZMET
Avrupa Birliği Hukuku menşeilidir. Özel kişilerin sunduğu kamu hizmetleri ile ilgili olarak gündeme gelmektedir. Evrensel hizmet olarak tespit edilen şeyleri yasa koyucu belirler. Evrensel hizmetle ilgili niteleme o hizmeti sunan kişi ülkenin her noktasına sunmak ve bu hizmeti erişilebilir fiyatla ve asgari kalite de sunmak zorundadır. Türkiyeye yansıması telekomünasyonla ilgilidir. Sabit telefon hizmetinin sunulması ilgili yasa da öngörülmektedir. Türk Telekom da evrensel hizmet yükümlüsü olarak görülmektedir.
