İMPARATORLUK DÖNEMİ
· Krallık dönemi(Roma’nın kuruluşundan M.Ö. 509’a kadar) başta klan ortaklığı şeklindedir.. Siyasi yapılanmada patria potestas(aile ve babanın otoritesi) anlayışı etkili olmuştur.
· Roma’nın ilk dönemlerinde siyasi yapı iki meclis ve seçilmiş bir kraldan oluşmuştur.
· Bu meclislerden biri halk meclisidir(comitia curia). Bu meclis kralı seçer.
· Diğer meclis Senato’dur. Bu meclis aile şeflerinden oluşur. Danışma görevi yapar.
· Comitia curia kararları alma ve uygulama yetkisine sahiptir.
· Senato’nun yaşlı üyelerinin kararları öneri ile emir arasıdır.
Senato’ya verilen bu yetki otorite(auctoritas), halka verilen yetki ise iktidar(potestas)’tır.
· Roma’nın büyümesiyle Partici ve Plepler arasındaki meseleler ortaya çıkmaya başlamıştır. Particilerin ehliyeti tamdır.
· Cumhuriyet dönemine soylu ailelerin şeflerinin krallığı devirmesiyle geçilmiştir.
· Roma’nın Res Publica döneminde halka ait bir yönetim yoktur. Senatonun yönetimi vardır.
· Kralın yerini praetorlar(magistra) almıştır. Yönetim Particilerin oluşturduğu Senato’dadır.
· Senato’nun yanında halk meclisleri de yerini korumuştur.
· Roma Devletinin ideali İtalya’nın tamamını ele geçirmekti. Bu sebeple yayılmacı bir politika izlemişlerdir. Bu sebeple bu döneme İmparatorluk dönemi denilmiştir.
· M.Ö 27 yılında İmparatorluk dönemi başlamıştır. İlk iki yüzyılına Pax Romana(Roma Barışı) denir. Bu dönemde yaşanan en önemli olay Caracalla’nın herkese vatandaşlık hakkı tanımasıdır(M.S. 212). Bu karar vergi gelirlerini artırmak için yapıldığı düşünülmüştür. Ancak bu durumun en önemli sonucu roma hukukunun tüm imparatorlukta geçerli olmasıdır.
· Ülke büyüdükçe halk arasında çıkan çatışmalara kalıcı bir çözüm bulunması düşüncesi ortaya çıktı. Toplumun huzur içinde yaşaması için ortaya yeni bir yasanın ortaya koyulması gerekmiştir.
· Eski Yunan fikirleri bu dönemde yok olmamıştır. Roma hukuku otoriteyi egemen kılmak için vardır. Ailede baba, savaşta komutan otoritesinden söz edilebilir.
· M.Ö. 450 yılında “On İki Levha Kanunu” yapılmıştır. Roma hukukunun kaynağıdır. Bu kanuna göre aile reisi, evde sözü geçen en önemli kişidir. Mahkeme gibi durumlarda aileyi temsil edecek kişidir.
· Kanunla kişinin haklarını ve sorumluluklarına çerçeve çizmiştir.
Eski Yunan’dan farklı olarak devletin asıl uğraşı insanın mutluluğudur.
· Hristiyanlığı evrensel bir din haline getiren Roma İmparatorluğu olmuştur.
· Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden imparatorun ölümünden sonra devlet ikiye ayrılmıştır(M.S. 395).
· 476’da Romulus paralı askerler tarafından tahttan indirilmiştir. Böylece Batı Roma yıkılmıştır. Doğu Roma 1453’e kadar varlığını Bizans olarak sürdürmüştür.
