İDARİ İŞLEMLERİN ÇEŞİTLERİ
A) Maddi Açıdan İdari İşlemler
-Maddi açıdan sınıflandırmada bakılan husus işlemin;
1.genel, soyut, sürekli ve kişilik dışı olması
2.özel, somut, bir kere uygulanmakla tükenen, kişisel olmasıdır.
1. Genel Düzenleyici İşlem
-Genel, soyut, sürekli, kişilik dışı işlemlerdir.
-Düzenleme yetkisi, kural koyma yetkisi anlamına gelir. Kural koyma yetkisi de sadece yasama organına ait bir yetki değildir.
-İdarenin de Anayasadan, kanunlardan, CBK’lardan aldığı yetki ile kural koyması (düzenleme yapması) mümkündür.
-Yasama organı her konuyu ayrıntısı ile düzenleyemez. Bu sebeple, Anayasada kanunla düzenlenmesi öngörülmeyen konularda, yasama organı genel ifadelerle düzenleme yapıp ayrıntılarını düzenlemeyi idareye bırakabilir.
-Bu işlemler yönetmelikler ve adsız düzenleyici işlemler (tebliğ, kararname, karar plan, tarife) olarak karşımıza çıkarlar. (Adsız düzenleyici işlem denme sebebi Anayasa’da adlarının sayılmamasıdır.)
2. Birel İşlem
-Özel, somut, bir kere uygulanmakla tükenen, kişisel düzenlemelerdir.
-Belli bir nesneye, kişiye, duruma yönelik olurlar.
-Birel işlemler birel şart(koşul) işlem ve birel sübjektif(öznel) işlem olarak ikiye ayrılır. (Birel koşul işlem daha sık karşımıza çıkar.)
a.Birel Şart İşlem (Koşul İşlem)
-Bir kişi veya nesneyi bir statüye koyan, statüsünü değiştiren ya da statüden ayıran işlemlerdir.
-Örnek; tayin, nakil.
-Lise öğrencisi statüsünden üniversite öğrencisi statüsüne geçmek, daha sonra üniversite mezunu statüsüne geçmek gibi.
-Bu işlemler özel, somut, bir kere uygulamakla tükenen kişisel düzenlemelerdir.
b. Birel Sübjektif İşlem (Öznel İşlem)
-Nesnel içeriğin kişi veya nesnelere özel sonuç doğurmasıdır.
-Örneğin, vergilendirme işlemi. Gelir elde eden herkes vergi verir ancak bu verginin miktarı kişiye göre değişir.
3. Genel Karar
-Genel düzenleyici işlemlerden farkı, bir kere uygulanmayla tükeniyor olmalarıdır. Süreklilik taşımazlar.
