KAMU HİZMETİ
Kamu hizmeti hem faaliyet türü olarak ön plana çıkar. İdare hukukundaki pek çok ayrımın ortaya konulabilmesi için başvurulan bir kavramdır. Anayasal ya da yasal bir tanımı yoktur. Organik açıdan (örgütsel), faaliyeti kimin yaptığına bakarız. Kamusal bir faaliyet ise kamu tüzel kişiliği olarak görebiliriz. Kamu hizmetini yürüten teşkılatın kendisine bakarız.Maddi anlamda faaliyetinin amacını vurgular. Kamu yararını yerine getiren kamu hizmetidir denir. Şekli anlamda belirli hukuki rejimin uygulanmasını ifade eder. Kamu hizmetlerinin kamusal usullerin idare hukukuna uygun olması anlaşılır.Kamu hizmetlerinin tanımı Metin Günday’a göre “Siyasi organlar tarafından kamuya yararlı kabul edilen bir kamu kuruluşunun ya kendisi ya da denetim ve gözetimi altında özel kesim tarafından yürütülen faaliyetlerdir.” şeklindedir. Siyasi organ esasında burada bahsedilen yasama organıdır. Kemal Gözlere göre “Kamu tüzel kişisi tarafından üstlenilen ve doğrudan doğruya kendisi tarafından veya ondan alacağı yetkiyle ve onun denetimi altında bir özel hukuk kişisi tarafından yürütülen kamu yararı amacına yönelik faaliyetlerdir.” Doğrudan doğruya idare tarafından yürütülmesinin yanı sıra özel kişi tarafından da yürütüleceğinin dikkatini çekmektedir. Bir kamu hizmetinin kuruluş şeklini 2017 anayasa değişikliği öncesi ve sonrası şeklinde incelemek gerekir. Kamu hizmetleri kanunla kurulması gerekir. (ay m.13-123-113) Anayasa değişikliğinden sonra kamu hizmeti kurma yetkisi çeşitli maddeler de cumhurbaşkanına da verilmiştir. (ay m.123) Kamu hizmetinin kuruluşu sadece yasa ile kurulmaz cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile de kurulur anlamına gelir. Kaldırılması, kural olarak yetki paralelliği ilkesi geçerlidir. Yasa ile kurulduysa, yasa ile kaldırılır. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulduysa farklı olabilir.
KAMU HİZMETİNE EGEMEN OLAN İLKELER
SÜREKLİLİK (DEVAMLILIK) İLKESİ
Kamu hizmetinin kesintisiz ve düzenli olarak yürütülmesini öngören ilkedir. Toplumsal ihtiyaca ve niteliğe göre değişir. İdari hukukunda başkaca kaynakların dayanağıdır. Örneğin devlet memurunun istifasının istifasının o an gerçekleşmemesidir. Kamu hizmetinin aksamaması içindir. Diğer örnekler grevlerdir. Kamu mallarının devri yasağıdır.
DEĞİŞKENLİK(DEĞİŞEBİLİRLİK) İLKESİ
İdarenin sunduğu kamu hizmetini değişen koşullara göre revize edebilmesidir. Bir üniversite hizmeti sunduğu mekanı değiştirebilir. İdare özel kişiye gördürüyorsa o sözleşme hükümlerinde değişiklik yapabilme yetkisine sahiptir. Kamu hizmetinin görülme koşullarını idare değiştirirse, etkilenen kişiler kazanılmış haklardan bahsedemez.
EŞİTLİK İLKESİ
İdare, kamu hizmetini sunarken de kamu hizmetine kişi alırken de eşit davranmak zorundadır. Buradaki eşitlik nisbi eşitliktir.
BEDELSİZLİK İLKESİ
Hiçbir bedel alınmadan yürütülen bir işlemin bile bedeli vardır. Bu bedeli vergiler karşılamaktadır. Kamu hizmetinin maliyetinin tamamının ödenmesinin sağlanmasıdır. Bu belirlenen erişilebilir bir fiyat olmalıdır. Asgari gelir düzeyiyle erişilebilir bir fiyat olmalıdır.
KAMU HİZMETİNİN ÇEŞİTLERİ
-Tekel Niteliğinde Olup/ Olmama
-Milli Kamu Hizmetleri/ Mali Kamu Hizmetleri
-Doğrudan Faydalanılan Hizmetler/Dolaylı Yoldan Faydalanan Hizmetler
Konularına Göre Kamu Hizmetleri Ayrımı
-İdari Kamu Hizmetleri (Nüfus kayıtlarının tutulması gibi, KİT’ler gibi)
-İktisadi Kamu Hizmetleri (elektrik telekomisyan gibi alanların devlet tarafından üstlenmesidir, devletin özel kesimle bir arada bunları bir arada sunmasıdır)
-Sosyal Kamu Hizmetleri
-Bilimsel Kültürel Kamu Hizmetleri
