İDARENİN FAALİYET ARAÇLARI
İdarenin hukuki muamelelerini ‘idari muameleler’ ve ‘özel hukuka tabi muameleler’ olarak ikiye ayırırız. İdari muameleler ise kendi içinde; idari eylem, idari işlem ve idari sözleşme şeklinde gruplara ayrılır.
1. İdari Eylemler
-İdarenin dış dünyada hukuki sonuçları olan değişiklikler meydana getiren hukuki hareketleridir.
-İdari eylemin hareket tarzları genellikle; fiil, ameliye, hareket, davranış ve işlerdir. Ancak bazı durumlarda idarenin eylemsizliği de idari eylem sayılır. Örneğin meteoroloji kar yağışı uyarısı verdiğinde idarenin yolları tuzlaması vb. yapması gereken işler vardır. Ancak bunu yapmadığı zaman biri zarar görürse bu idarenin eylemsizliğinden kaynaklanmış olur.
2. İdari İşlemler
-İdari işlemler bir hukuki işlemdir. (Hukuki işlem, hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamalarıdır.)
-İdari işlem, idare, idare adına hareket eden özel hukuk kişileri, yasama veya yargı organı tarafında yapılabilir.
-İdari işlem, idare fonksiyonuna ilişkin, kamu gücü kullanılarak yapılır.
-Belli bir süreç içinde veya doğrudan yapılabilir.
-Rızaları olup olmadığı fark etmeksizin kişi veya onlara ait nesnelerin hukuki durumlarını etkiler.
-Kamusal nitelikli, tek yanlı irade açıklamalarıdır.
İdari İşlemin Özellikleri:
a. Tek Yanlılık:
-İdari işlemleri yetkili makamlar tek taraflı irade açıklaması ile yaparlar.
-İdari işlemlerin sonuç doğurması için muhatabının kabul etmesine gerek yoktur.
-İdari işleme muhatabın rıza göstermesi veya işlemden önce o yönde talebinin olması işlemi çok taraflı haline getirmez.
b. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma:
-İdari işlemler hem kanuni bir dayanaklarının olduğu hem de hukuka uygun bulundukları varsayımından yararlanırlar.
-Yani idari işlemler, idare tarafından geri alınmadıkça veya iptal davası sonucu iptal edilmedikçe geçerliliklerini sürdürürler.
c. Kamu Yararı Amacı Taşıma
-İdari işlemlerin en temel amacı ‘kamu yararı’dır.
d. İdari Makamlarca Yapılma
-İdari işlemin sadece idare tarafından yapıldığını söylemek yanlış olur. İdari işlemler, yasama ve yargı organları tarafından hatta bazı durumlarda özel hukuk kişileri tarafından yapılabilir.
-İdarenin tüm işlemleri de idari işlem değildir.
-İdari işlemin ayırt edici özelliği için kamu gücü kullanarak yapılması denebilir.
e. Hukuki Sonuç Doğurmaya Yönelik Düzenleme Olması
-Bu özelliği idari işlemi idari eylemden ayıran bir özelliktir. İdari işlemi ‘hukuki işlem’ yapan özelliktir.
