HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
Maddi ve manevi unsurlar incelendikten sonra fiilin hukuka aykırılığına bakılır. Hukuka aykırılık fiilin bir sıfatıdır ve failin hukuk düzeni ile çelişmesidir. Yani hukuk düzeninin söz konusu olan davranışa izin vermemesini ifade etmektedir. Hukuka aykırılık derecelendirilemez fiil ya hukuka uygundur ya da değildir. Tipik olan fiilin hukuka aykırı olduğu varsayılır yani tipiklik hukuka aykırılığın karinesidir. Bir davranışın tipe uygun olduğunun belirlenmesiyle Suç olan haksızlık meydana gelmiş olur. Hukuka aykırılık kapsamında inceleme yaptığımızda , olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunup bulunmadığına bakılır.
HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ
. Eğer hukuka uygunluk nedeni varsa tipe uygun olan fiil hukuka aykırı olmaz ve bu yüzden bir haksızlıktan söz edilemez.
. Hukuka aykırılık ve uygunluğun değerlendirilmesi olay anında yapılır.
. Hukuka uygunluk nedenleri hukuk düzeninin tümü için geçerlidir.
. Her hukuka uygunluk nedeni kendi sınırı içinde kalmak şartıyla kişiye başkasının hukuki alanına müdahale etme hakkı verir.
. Hukuka uygunluk nedenleri aynı olayla ilgili olarak birbirinden bağımsız olarak ya da birbirinin yanında olacak şekilde birleşebilir.
Hukuka uygunluk nedenleri TCK’ya göre şunlardır; kanun hükmünün yerine getirilmesi, meşru savunma, hakkın kullanımı, amirin hukuka uygun olan emrinin yerine getirilmesi ve ilgilinin rızası.
1)Kanunun Hükmünü Yerine Getirme: Kanunun hükmünü yerine getiren kişi hukuka aykırı davranmış olmaz, cezalandırılamaz. Çünkü bir kanun hükmü , kişiye davranışta bulunması konusunda bir hak ya da yetki vermişse, bunun usüle uygun olarak icrası durumunda hukuka aykırılıktan bahsedemeyiz. Bu uygunluk nedeninin kaynağı doğrudan kanundur. Kişiye kanun tarafından verilen bu yetki o kişinin görevini de oluşturmalıdır. Örneğin bir polisin kanunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde silah kullanması hukuka uygunluk nedenini oluşturur.
NOT: PVSK m.16’ya göre polis, meşru savunma hakkının kullanımı kapsamında veya bedeni kuvvet ve maddi güç kullanarak etkisiz hale getiremediği direniş karşısında, bu direnişi kırmak amacı ve ölçüsüyle hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş kişilerin ya da suç üstü halde şüphelinin yakalanmasını sağlamak için silah kullanmaya yetkilidir. Fakat bu silah kullanımı öncesi kişinin duyabileceği bir dur çağrısı yapılır ardından havaya uyarı silahı sıkılır. Buna rağmen kaçan kişinin yakalanmasını sağlayacak ölçüde silah ateş edebilir.
