HUKUK TARİHİNDE KAYNAK SORUNU
Her toplumsal bilimin kendisine özgü kaynakları vardır. Pozitif hukukta ilk kaynaklar, yazılı hukuk kaynaklarıdır. Sınırlı olarak gelenek ve görenekler de yazılı kaynakların yanında ve birinci derece kaynak olarak kabul edilirler. Mahkeme kararları ikinci dereceden kaynaklardır. Bilimsel yayınlarda ileri sürülen görüş ve düşüncelere üçüncü dereceden kaynaklardır.
Hukuk tarihi ile ilgili kaynaklar basit ve sağlam şekilde önümüzde değildirler. Geçmişe dair bilgi verebilen hemen her şeyi tarihsel kaynak olarak kabul edilebilir. Her kaynak tam ve doğru bilgi vermez. Verdikleri bilgilerin tamlığına ve doğruluğuna göre sınıflandırma yapmak gereklidir.
HUKUK TARİHİ KAYNAKLARI
BİRİNCİ DERECEDEN KAYNAKLAR
Geçmişteki herhangi bir hukuksal sorunu, kurumu doğrudan doğruya araçsız bize ileten malzemelerdir. Bu kaynaklar da kendi aralarında sınıflandırmaya tabi tutulur.
Belgeler: Resmidirler. Hukuki olay ve sorunları devlete ait belgeler üzerinden saptamak doğruluk açısından önemlidir. Bu belgeler açısından hukuka ait olanları saptamak için bilimsel yolları takip etmek gerekir.
Anılar- Seyahatnameler- Sefaretnameler: Öznel bilgiler içerdikleri için kullanırken ihtiyatlı olmak gerekir.
Dini Hukuk Sistemlerinin Esas Düzenlemeleri: O dinin buyruklarını içeren ve eleştirisi mümkün olmayan kaynaklardır. Dogmatiklikleri fazladır. Kullanırken ihtiyatlı davranmak gerekir. Örneğin; Budizm’de Buda’nın hukuk ile ilgili sözleri, eski Musevi hukukuna kaynak olan Tevrat
Arkeoloji- Epigrafi- Nümizmatik- Etnoloji: Birinci dereceden kaynaklara ulaşmamızda yardımcı olur.
İKİNCİ DERECEDEN KAYNAKLAR
Birinci dereceden kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır.
Belgeler
Eserler
ÜÇÜNCÜ DERECEDEN KAYNAKLAR
Birinci ve ikinci dereceden kaynaklar haricindeki kaynaklardır.
Doğruluğu büyük ölçüde tartışılabilir haberler bu kaynaklar içindedir. Bu haberler çoğu kez kuşaktan kuşağa geçen doğruluğu tartışmasız kabul edilen ancak kesin kanıtlara dayanmayan söylentilerdir
Örneğin; Osmanlı kuruluşu 1299 olarak kabul edilmektedir fakat bu bilginin kesin bir kaynağı yoktur.
