HELENİSTİK DÖNEM

·         Bu dönemde Makedonyalılar’ın hakimiyeti vardır.

·         Klasik Yunanistan döneminden farklı olaylar ve olgular gelişmiştir. Örneğin bu dönemde felsefe okulları ortaya çıkmıştır. Bunlara Helenistik okullar da denir.

·         Bu okullar Platon Ve Aristo’dan farklı olarak; bireyi toplumun bir parçası olarak değil bireyi ‘birey’ olarak kendi davranışlarıyla incelemişlerdir.

EPİKÜROS VE EPİKÜRCÜ OKUL

·         Bu okul toplumun bir sözleşme nedeniyle var olduğunu savunmuştur. Bu sözleşmeye ‘Toplum Sözleşmesi’ denir. Bunu basit şekilde ortaya koyan Epikürcü Okul ve Epiküros’tur.

·         Onlara göre olması gereken değil ‘olan’ önemlidir. Olan ise insanların en önemli ihtiyacının haz duymak olmasıdır.

·         Epiküros bu konuda:

“Ve haz bizim için en yüksek iyi ve doğal olduğu için, salt bu nedenle her hazza         yönelemeyiz; sonunda sağladıkları hazdan daha büyük rahatsızlık doğacaksa zaman zaman bunların çoğundan uzak dururuz; yine bunun gibi, uzunca bir süre dayandığımızda daha büyük bir hazla sonuçlanacakları için birçok acıyı bazı hazlara yeğleriz. (1) demiştir.

·         İnsan çok mutlu ve huzurlu olsa bile içindeki ölüm korkusu bu huzuru bozar. Ancak ölüm hem hazzın hem de acının sonudur. Bu sebeple ölüm korkusu yersizdir.

·         İnsan kendini üzecek şeylerden uzaklaşmalıdır.

·         Bu kadar bireysel düşünmesine rağmen insanın huzurlu olması için topluma ihtiyacı vardır.

·         Epiküros’a göre toplum ve devlet doğal değil yapaydır.

TOPLUM SÖZLEŞMESİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

·         İnsanlar arasında ilişkiler kurulmaya başlandıkça herkes kendi çıkarlarını gözettiği için toplumda huzursuzluk ortaya çıkar. Fakat toplumu oluşturan insanlar kendi haklarını güvenceye almak için diğer insanların da haklarının olduğunu kabul eder. İşte bu güvenli ortam bir sözleşme ile sağlanır.

·         Hukuk, devlet gibi kavramlar da bu sözleşmenin sonucudurlar.

·         Bu sözleşmenin sonuçlarından biri de sözleşme ile yöneticilerin yetkilerine kısıtlamalar getirilmesidir.

EVRENSEL DÜŞÜNCELERİN OKULU: STOACI OKUL

Yunan Siteleri tüm değer yargılarıyla birlikte ortadan kaybolmuş, ortaya yeni düşünceler çıkmıştır. Yunan Sitelerinin yerini İmparatorluklar doldurmaya başlamıştır. Örneğin Makedonya İmparatorluğu.

Stoacı fikirlere göre:

·         Toplumsal yaşamda sadece insanlar olabilir. Bunun sebebi Evrensel akıldan(logos) onlarda da birer parça bulunmasıdır.

·         Bu şekilde toplumu oluşturan insanlar aralarında hiçbir ayrım gözetmeksizin aynı yasalara uyacaklardır. Bu yasalar tanrısal doğal yasalardır.

·         Artık insanlar Site’nin değil Kosmopolis’in vatandaşıdır. Aklın üstünlüğü ortaya çıkmış, ülke sınırları kaybolmuştur.

·         Stoacı kişiler iyiliğin ve huzurun tüm devletler için aynı yerlerden geçtiğini belirtmişlerdir. Yani bu kavramlar evrenseldir.

·         Sadece Yunan vatandaşları değil tüm insanlar eşittir.

Stoacı akımın destek görme sebebi imparatorlukların fethettikleri yerlerde bu akımla birliği sağlamasıdır.

Dipnot:

1:Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, Çev. R.D. Hicks, C.I-II, William Heinemann Ltd. London, 1959, X, 129’dan nakleden Çetin Yetkin, Siyasal Düşünceler Tarihi, Birinci Kitap: Mezopotamya, Hint, Çin, Yunan, Roma, İstanbul, 2005, s. 154

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir