DEVLET BİÇİMLERİ
Üniter Devlet
Tekil devlet de denebilir.
Yasama, yürütme ve yargı bakımından teklik söz konusu olacak. Aynı şekilde anayasa da tek olacak.
Yasamadaki teklik bir meclis olacağı anlamına gelmez. Bahsedilen teklik bölgelerin yasa çıkarma
yetkisinin olmaması.
AY. m.126 ‘’yetki genişliği’’ yani illerde devlet yetkisini kullanan organlar var.
Vali merkezi temsil eder. Yetkileri sınırsız değil.
1-Yer bakımından yerinden yönetim (belediye, il özel idaresi, köy)
2-Hizmet bakımından yerinden yönetim (üniversite, TRT, RTÜK)
3-Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları (baro, mühendisler odası vb.)
AY. m.135 idari vesayet
Özerklik
İdari Özerklik: Devletin dışında idari karar alabilme.
Siyasi Özerklik: Devlet dışında kanun yapma.
! Üniter Devlette siyasi özerklik olmaz.
Birleşik Devlet
Konfederasyon: İki veya daha fazla devletin bir uluslararası antlaşma ile ortak bir amacı
gerçekleştirmek için oluşturduğu devlet modeline denir. Federasyon devlet modeline geçmeden önce
olan bir ara modeldir. Devletler arasında gevşek bir bağ vardır. Her zaman ayrılma hakları vardır.
İstedikleri zaman ayrılabilirler, birlikte olma mecburiyeti yok.
Bir meclis vardır. Bu meclis konfedere devletin gönderdiği temsilcilerden oluşur. Bu meclisin
aldığı kararlar konfedere devlette doğrudan doğruya uygulanmaz. Konfedere meclisin tekrar kabul
etmesi gerekir.
Konfederasyonun tüzel kişiliği olmadığı için vatandaşlık da söz konusu olmaz. Konfedere devletler
dış ilişkiler bakımından bağımsızdır.
Federasyon (Federalizm): Federasyon olması için mutlaka anayasada yazması gerekir. Katı bir
anayasa olacak. Anayasada federal devlet olduğu yazacak.
Federalizmde iki tür devlet vardır: Federal devletler ve Federe (Eyalet) devletler.
İki tür anayasa vardır:
1-Federal devletlerin anayasası
2-Federe devletlerin anayasası
! Üniter devlette bu bulunmaz.
! Her bir federe devletin başkenti ve bayrağı var.
! Ulusal savunma merkezdedir.
Egemenlik yetkisi bakımından yasama, yürütme ve yargı bakımından kendini gösterir. Yani
egemenlik yetkisi parçalanmıştır. Fakat federal hukuk her zaman federe hukuktan üstündür.
Federalizm yetki paylaşımıdır. Paylaşım güvenceli olmalıdır. Bunun kaynağı da katı anayasadır.
Federe Anayasa ve Federal Anayasa çatıştığında Federal Anayasa dikkate alınır.
Federasyon için:
1-Anayasa olacak
2-Anayasa katı olacak
3-Bölgelerin anayasası olacak
4-Yasama, yürütme, yargı bakımından ikilik olacak
5-Ayrılma hakları olmayacak
6-Çift meclis olacak
Hukuken federal devletlerin ayrılığı hiçbir koşul altında mümkün değildir.
Federalizmde hem federe devletin hem de federal devletlerin vatandaşlıkları olur.
Federalizmde iki ilke vardır:
1-Özerklik İlkesi: Federe devletin yasama, yürütme ve yargı organları olması, anayasası olması.
2-Katılım İlkesi: İki meclis olur. Birinci mecliste halkın temsili, İkinci mecliste federe devletlerin
kendileri temsil edilir. (Eşit temsil var.)
Her bir devlet eşit sayıda senatörle temsil edilir. Seçimle belirlenmez. Federe devletler yollar.
Yetkileri birinci meclisle eşit.
Birinci meclisten çıkan kararın, anayasa değişikliği teklifinin ikinci meclis tarafından da
onaylanması gerekir.
Diktatörlüğün oluşması federal devletlerde daha zordur.
