Suç politikası, toplumu koruma görevinin en iyi şekilde yürütülebilmesi için ceza hukuku araçlarının nasıl kullanılması gerektiğini inceler. Cezanın, kişilerin özgürlüklerine yönelik sonuçları olduğu için ceza hukukuna yön veren ilkeler vardır. Bunlar; hukuk devleti, kusur ve insanilik(hümanizm) ilkesidir.
–Hukuk Devleti İlkesi:Ceza hukukunun tüm faaliyetlerini kanuna bağlı olarak gerçekleştirmesidir. Anayasamızın 2. Maddesinde karşımıza çıkar ve devlete olan güveni sağlar. .Maddi Anlamda Hukuk Devleti İlkesi: Bu ilke insan haysiyetinin korunmasına dayanmakta ve ceza hukukunun içeriğinin oluşmasında dikkate alınması gereken ölçütleri ortaya koymaktadır. İnsan haklarını koruma amacı güdülür. Bu amaç doğrultusunda ceza hukuku yaptırımları aşağılayıcı olamaz, cezanın belirlenmesinde duygusal gerekçelerden hareket edilemez, hakimler kararlarında kanuni ölçütlere dayanmak zorundadır.
.Şekli Anlamda Hukuk Devleti İlkesi: Bu ilkeye göre kişi hak ve özgürlüklerine getirilen sınırlamanın ancak kanunlarla yapılabileceğini belirtir. Bu ilke hukuki güvenliği garanti eder. Kanunilik ilkesinin katı şekilde uygulanmasıdır. En önemli sonucu kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesidir. Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin sonuçları da şunlardır;
– Örf ve Adete Dayalı Cezalandırma Yasağı: Örf ve adete dayalı olarak cezalandırma yapılamaz
-Belirlilik ilkesi: Suçun tüm unsurlarının kanunda belirlenmesi gerektiğine eder. Bir suça cezalandırma yapılabilmesi için kanunda belilenmiş olmasını gerektirir
-Kıyas yasağı: Kıyas yapılarak kanundaki bir boşluğun doldurulamayacağını belirtir.
-İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç ve Ceza Koyma Yasağı: Suçun varlığından bahsedilebilmesi için şekli bir anlamda kanunun olması gerektiğini belirtir.
-Geçmişe Yürüme Yasağı: Bir fiil ancak suç olarak ihtas edildikten sonra ceza yaptırımına tabi tutulabilir. Fiilin işleniş anındaki kanunda suç sayılmıyorsa sonraki kanunun suç sayması ceza yaptırımına tabi tutmaz.
Bu ilkenin gereği olarak eşitlik ve orantılılığa uyulması gerekmektedir ve ceza hukuku uygulamalarına zorunlu hallerde başvurulmalıdır.
-Kusur İlkesi: ‘Kusursuz ceza olmaz’ ceza hukukunda temel prensiptir. Ceza yaptırımının uygulanması için kişinin kusurlu olması gerekir ve ceza, kusurun derecesini aşamaz.
Objektif Sorumluluk Yasağı: Suça sebep olan haksızlığın varoluşu failin cezalandırılması için failin kusurlu olması gerekir. Modern ceza hukukunda ‘fail ceza hukuku’ anlayışı değil ‘fiil ceza hukuku’ anlayışı benimsenmiştir.
Cezaların Şahsiliği: :Kimse başkasının fiilinden sorumlu tutulamaz sadece kendi kusurlu davranışı için cezalandırılabilir. Bu ilke gereği tüzel kişilerin ceza sorumluluğu yoktur.
-İnsanilik (Hümanizm) İlkesi: Devlet tüm işlerinde insan onuruna saygılı olmalıdır. Ceza hukukunda insan haysiyetine uygun olmayan yaptırımlar uygulanamaz. Cezaların infazı insan onuruna uygun şekilde gerçekleştirilmelidir. Hedeflenen amaç suç işleyeni topluma kazandırmak olmalıdır.
