-O davada uygulanacak, o davanın çözümüne katkı sağlayacak kanun veya cbk anayasaya aykırı ise
itiraza yollanır. Dava ile ilgili olmayanlar yollanamaz.
-Ön Sorun: Anayasaya aykırılık iddiası varsa, o aykırılık mahkeme tarafından çözülüyorsa.
-Bekletici Mesele: Anayasaya aykırılık iddiası yüksek mahkemeye gönderilip çözümü bekleniyorsa.
Bireysel Başvuru
Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiası ile Anayasa Mahkemesine
başvurulabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması gerekir.
Bir kanunun iptalini amaçlamaz. Bir hak ihlali vardır, düzeltilmesi amaçlanır.
Hem Anayasa’da hem AİHS’de olan haklar için başvurulabilir.
Bireysel başvuru yoluna gidilebilmesi için kamu gücü tarafından ihlal edilmesi şarttır.
İtiraz yolunda kanun herkes için iptal edilir. Bireysel başvuruda böyle bir durum söz konusu değil.
Başvuruda bulunanı bağlar.
Bir davanın esasına girilmez. Hak ihlali varsa iki şekilde giderilir: Yeniden yargılama ya da tazminat.
Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan haller: Makul sürede yargılanmama.
AY. m.148 f.3 : Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması gerekir.
İstisnaları:
-Makul sürede yargılanma hakkının ihlali davası
-Geri dönüşü olmayan zarar (İç hukuk yollarını tüketmenin yol açacağı zarar)
-Yerleşik içtihat bulunması
Hak ihlali olduğu andan itibaren 30 gün içinde bireysel başvuru yapılmalı.
Bireysel başvuru ikincil yoldur, talidir. İlk olarak davanın görüldüğü derece mahkemesinde ileri
sürülmelidir.
Anayasa Mahkemesinin Yargı Denetimi Dışında Bıraktığı Durumlar
-Hakim ve savcılar hakkında verilen kararlar. (Meslekten ihraç dışında)
-OHAL kararnameleri
-Yaş kararları
-Yüksek Askeri Şura’nın emeklilik ve terfi kararları
-AY. m.59, spor federasyonunun verdiği kararlar
DEVLET
Üç unsurdan oluşur:
-Ülke
-İnsan topluluğu
-Egemenlik
Devlet ile kişi arasındaki bağ vatandaşlıkla korunur. Bu bağ hukuki bir bağdır.
Vatandaşlığın ispatı olarak nüfus cüzdanı, pasaport vb. gösterilebilir.
İnsan topluluğu yani milliyet kendi içinde ikiye ayrılır:
-Objektif Milliyet: Din, dil, ırk, mezhep gibi özelliklerin aynı olduğu topluluk.
-Subjektif Milliyet: Din, dil, ırk, mezhep ayrımı yoktur. Önemli olan o insan topluluğunun tasa ve
sevinçte birlik ve beraberlik arzusu içinde bulunmalarıdır.
