Belediyeler mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak amacıyla kurulur. Karar organları ise seçmenler tarafından seçilerek oluşturulur. İdari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisidir. Yerleşim biriminde belediye kurulabilmesi için alt nüfus sınırı 5000 kişidir. Belediyelerin görevlerinin yerine getirilmesinde öncelik sırası belediyenin mali durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir. Belediye mallarına karşı suç işleyenler devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. Belediye hizmetlerinin ciddi bir biçimde aksatılması durumunda iç işleri bakanlığının talebi üzerine yetkili sulh hukuk hakimi tarafından belirlenirse iç işleri bakanlığı tarafından hizmetlerin yapılması için makul bir süre tanımlanır ancak belediye bu aksamayı gidermezse söz konusu hizmetin giderilmesi validen istenir. Vali bu hizmeti yapmak için belediye araç ve mallarını kullanabilir. Mümkün olamadığı hallerde diğer kamu kurum ve kuruluşlarının imkanlarını da kullanabilir. Ortaya çıkan maliyet belediyenin iller bankasındaki bütçesinden karşılanır.
Meclis
Karar organı belediye meclisidir. Meclis beş yıllığına seçilen üyelerden oluşur bu üyelerin hepsi seçim ile göreve gelir. İl genel meclisi üyesi olarak seçilebilmek için gerekli olan şartlar belediye meclisi üyesi seçilebilmek için de aranır. Belediye başkanı acil durumlarda lüzum görmesi durumunda belediye meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır.
Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar verilir. Ancak karar yeter sayısı üye tam sayısının dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis başkanının olduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Meclisin adlığı karar başkan tarafından hukuka aykırı görülürse bu kararın beş gün içinde gerekçesi ile birlikte yeniden görüşülmesi için meclis gönderebilir. Yeniden görüşülmesi için gönderilen ancak meclisin salt çoğunluğu ile tekrar kabul edilen kararlar ise kesinleşir. Başkan bu kararı on gün içinde idari yargıya taşıma hakkına sahiptir. Ancak yürütmesini durdurma yetkisine sahip değildir. Meclis soru, genel görüşme, faaliyet raporunu değerlendirme ve gensoru yollarıyla bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır.
Encümen
Belediye Kanunu Madde 33- Belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında;
a) İl belediyelerinde ve nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin
her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri
ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere yedi
kişiden oluşur.
b) Diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli
oyla seçeceği iki üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından
bir yıl için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur.
Belediye başkanının katılamadığı toplantılarda, belediye başkanının görevlendireceği
başkan yardımcısı veya encümen üyesi, encümene başkanlık eder.
Encümen toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak ilgili birim amirleri, belediye
başkanı tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir.
Belediye Başkanı
Belediye başkanı belediye idaresinin başıdır ve tüzel kişiliğin temsilcisidir. Encümene başkanlık eder ve belediyenin yürütme organıdır. Başkan beş yıl için seçilir. Başkanlık makamının bir nedenle boşalması ve yeni başkan seçiminin veya vekil seçiminin yapılamaması durumunda seçim yapılana kadar başkanlığa büyükşehir ve belediyelerde İç İşleri Bakanı, diğer belediyelerde ise vali tarafından görevlendirme yapılır.
Belediyelerin görevi Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek,
belediyenin hak ve menfaatlerini korumak ayrıca belediyeyi stratejik plâna uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmaktır.
Belediye teşkilatı belediye başkanı tarafından atanır ve birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar işk toplantıda belediye meclisine sunulur.
