ANAYASA KAVRAMI
Anayasa, anayasal nitelikteki hukuk kurallarından oluşur ancak her tür
hukuk kurallarından değil sadece anayasal nitelikteki hukuk kurallarından
oluşur.
Hukuk Kuralları: Devletin yetkili organları tarafından konulan, insan
davranışlarını düzenleyen ve devlet yaptırımına çarptırılan emir, yasak,
izin veya yetkilerdir.
Bir cümlenin hukuk kuralı olması için temelde dört şart yeterlidir.

  • Emir veya yasak içermesi
  • Konunun insan olması
  • Devletin yetkili organları tarafından konulması
  • Cebir ile müeyyidelenmiş olması
    Anayasayı oluşturan hukuk kurallarını diğer hukuk kurallarından nasıl
    ayırırız sorusuna cevap için maddi ve şekli kriterler olarak ikiye ayırarak
    açıklarız.
    Maddi Anayasa: Devletin temel organlarının kuruluşuna veya işleyişini
    belirleyen hukuk kurallarının bütünüdür.
    Şekli Anayasa: Normlar hiyerarşisinde en üst sırayı işgal eden
    kanunlardan farklı veya daha zor bir usulle konulup değiştirilebilen hukuk
    kurallarının bütünüdür.
    Biz şekli anayasa terimini daha doğru bulduğumuzdan bu kavramı
    kullanmayı uygun görüyoruz.
  • Kurucu iktidar istediği her konuyu anayasa hükmü haline getirebilir.
    Yani kurucu iktidar istediği her hukuk normuna anayasallık niteliği
    kazandırabilir.
    Anayasa: Normlar hiyerarşisinde en üst basamakta bulunan ve
    kanunlardan daha zor bir şekilde değiştirilebilinen hukuk kurallarının
    bütünüdür.
    Anayasa Türleri
    1- Yazılı Anayasa: Kuralları kağıt üzerinde harflerle ifade edilmiş yani yazılı
    bir metne sahip olan anayasalardır.
    2- Yazısız Anayasa: Teamüli anaysa da denir. Örf adet hukukudur. Yazısız
    anaysanın en büyük örneği İngiltere’dir. Şekli anayasa anlayışına göre
    yazısız anayasa diye bir kavram yoktur. İngiltere de yazısız anayasa vardır
    demek yerine hiç anayasa yoktur demek daha doğrudur.
    3- Yumuşak Anayasa: Normal kanunlarla aynı usullerle ve aynı organlarca
    değiştirilebilen anayasadır. Yazısız anayasa aynı zamanda yumuşak
    anayasa niteliğindedir. Yumuşak anayasa siteminde yasama organı
    alalelade bir kanun yapar gibi anaysayı değiştirebilir. Yumuşak anayasa
    şekli anayasaya göre anayasa sayılmaz.

4- Katı Anayasa: Normal kanunlardan daha farklı organlarca veya daha
zor usullerle değiştirilebilen anaysadır. Birkaç istisna dışında yazılı
anayasalar aynı zamanda katı anayasadır. Bir anayasada katılık
sağlamanın farklı yolları vardır. Bunlar;

  • Özel meclis usulü
  • Nitelikli çoğunluk kuralı
  • Halkoylaması
  • Değiştirilemeyecek Maddeler
  • Süre yasağı
  • Dönem yasağı
  • Değişikliğin ikinci defa kabul edilmesi
  • Devlet başkanının veto yetkisi
  • Federe devletlerin onayı
    Anayasaların İçerikleri:
  • Başlangıç
  • Temel ilkeler veya genel hükümler
  • Temel hak veya hürriyetler
  • Deletin temel organları
  • Diğer hükümler veya çeşitli hükümle
  • Anayasanın değiştrilmesi
    Bazı anayasalarda başlangıç kısmı yoktur. Direkt birinci maddeyle başlar.
    Anaysanın başlangıç bölümlerinde genellikle anayasanın dayandığı temel
    felsefe veya ideoloji açıklanır. Anayasaların başlangıç bölümleri hukuki
    değil edebidir.
    Temel ilkeler kısmında anayasalar devletin şekline ve niteliklerine ilişkin
    ilke ve hükümleri belirlerler.
    Modern anaysaların genellikle en uzun bölümleri temel hak ve
    hürriyetler bölümleridir. Anayasacılığın özü zaten anayasa denen
    metinde vatandaşların temel hak ve hürriyetlerini sayarak onları devlete
    karşı korumaktır.
    Modern anayasalar devletin temel orgalarını genelilkle üçüncü kısımda
    düzenler. Bu kısımda devletin temel organları yani yasama yürütme yargı
    şeklinde üçe ayırarak düzenler.
    Kurulmuş İktidar: YASAMA- YÜRÜTME- YARGI
    Kurucu İktidar: Anayasa yapma ve değiştirme yetkisine sahip olan
    iktidardır.
  • Bir anaysanın kendisinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilmesi
    için olağan kanunlardan farklı bir usulle değiştirilebilmesi bunun için de
    haliyle anaysanın kendi değiştiriliş usulünü belirlemesi gerekir.
  • İlk anayasa 1787 Amerika Birleşik Devletleri anayasasıdır. Ikinci
    anayasa 1791 Fransız anayasasıdır.
    Anayasacılık: Devlet iktidarının sınırlandırılması ve vatandaşların temel
    hak ve hürriyetlerini devlet karşısında korumak amacıyla kanunların
    üstünde yer alan ve kanunlardan daha zor değiştirilebilen ve kendisine
    anayasa denen katı bir kanunun yapılmasını isteyen bir akımdır
  • Anayasalar birer ceza kanunu değildir. Bu yüzden de anaysal suç olmaz.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir