AYM’nin iptal davası veya itiraz yoluyla kanunun anayasaya aykırılığına ilişkin davalarda red kararı vermesi sadece 10 yıllık tekrar başvuru yasağı sonucunu doğurur. Anayasanın 153. Maddesi ise iptal kararlarının hukuki niteliği …
Şekil ve esas bakımından denetimin içeriği
TBMM içtüzüğü CBK’ların şekil yönünden denetimine ilişkin bir sınırlama yok. Fakat kanunlar ve anayasa değişikliklerinin şeklen denetimi 148. Maddede sınırlandırılmaktadır. Anayasa değişiklikleri esastan denetime tabi olamıyordu. Şekil yönünden denetimi ise …
İptal davası ve itiraz yolu (norm denetimi)
TBMM kararları kural olarak denetime tabi değildir. (içtüzük hariç) AYM denetimini, iptal davası veya itiraz yoluyla şekil ve esas bakımından yapar. DENETİME TABİ NORMLAR Kanunlar, CBK’lar, İçtüzük, Anayasa değişiklikleri denetime …
AYM genel bilgiler
1876 Kanun-i Esasi, katı ve yazılı bir anayasa olmasına rağmen kanunların yargısal denetimi yoktur çünkü o zamanlarda dünyada da böyle bir uygulama yoktu. Ancak siyasal denetim vardır: Heyet-i Ayan, Heyet-i …
Anayasa yargısına giriş
Anayasa yargısı, anayasaya uygunluk denetimi yapmaktadır. II. Dünya savaşından sonra yaygınlaşmıştır. (faşist partilerin meclislerde yer edinmesine fren aracı) Klasik liberal sistemin özünde parlamentonun üstünlüğü (kralın yetkilerinin kısıtlanması) anlayışı olmakla beraber …
Hakimler ve savcılar kurulu
Hakimlerin atanma usulü, yargı bağımsızlığı açısından büyük önem arz eder. Ülkeden ülkeye usul değişse de bağımsızlığı zedeleyen yöntemler kabul edilmez. Yaygın uygulama, çoğulcu ve bağımsız yapıda üst kurul oluşturulmasıdır. Bu …
Türk Sayıştay’ı
Parlamentoya ait olan bütçe hakkı kapsamında, yürütme organı tarafından gerçekleştirilen bütçe uygulamalarının denetimi görevi, parlamento adına tarafsız ve uzman kuruluş oolan Sayıştay tarafından yapılır. Tarihi abbasiler dönemine kadar gider. 1862 …
Türkiye’nin yüksek mahkemeleri
Yargının idari yönetiminden sorumlu HSK, yargısal işlemlerden sorumlu Danıştay, Yargıtay ve alt derece mahkemeleri ile Sayıştay, Türkiye’nin yargı teşkilatını oluşturur. Ülkemizde yargı ayrılığı sistemi benimsendiği için birden fazla yüksek mahkeme …
Yargı yetkisi ile temel yargısal ilkeler
Bu yetki bir egemenlik yetkisidir. Türkiye Cumhuriyeti’nde bu yetkiyi/görevi bağımsız ve tarafsız mahkemeler Türk milleti adına yerine getirmektedir/ifa etmektedir. Mahkeme kararları kesindir. Maddi kritere göre yargı yetkisini şu şekilde tanımlayabiliriz: …
Yargı sistemleri
İki tür yargı sisteminden bahsetmek mümkündür. Bu ayırımı, yüksek mahkeme sayısına bakarak yapıyoruz. Tek bir yüksek mahkeme mevcutsa “yargı birliği” birden fazla yüksek mahkeme mevcut ise “yargı ayrılığı” sistemi söz …